idrarda kan... hematuri
 

idrarda kan... hematuri

Idrarda kan görülmesi (hematüri) önemle üzerinde durulmasi gereken bir tibbi durumdur...



Idrarda kanama, aksi kanitlanincaya kadar çok ciddi bir bulgu olarak kabul edilir. Bu nedenle kanamaya neden olan etkenin tanisi konuncaya kadar, gereken tani yöntemleri kullanilarak arastirilmalidir. çünkü idrardaki kanama çok basit bir üsütmeden kaynaklanabilecegi gibi üriner sistemde olusan bir tümörün ilk belirtisi de olabilir.



Böbrek taslari, veremi, kötü huylu tümörleri ya da enfarktüsü, akut glomerülonefrit, idrar borusu taslari, idrar kesesi tümörleri, veremi, taslari ya da basit bir idrar kesesi iltihabi ya da siyek (üretra) taslari ve iltihabi buna yol açabilir.



Bazen sik tas düsüren hastalar, idrarlarinda kanama oldugunda yine tas düsürdügünü düsünerek olayi önemsemezler. Birçok durumda oldugu gibi, doktora danismadan kendi basina antibiyotik veya antiseptik ilaçlar alip kanamanin geçirilmesi yaniltici olur. En sik rastlanilani idrardan bir kez kan gelmesi, ama baska hiçbir agri ve rahatsizlik olmamasidir. Bu kanama tekrarlamasa da mutlaka tetkiklerle sebebinin bulunmasinda fayda vardir. Ayrica düzenli kontroller (check-up) yaptirip tesadüfen idrarlarinda mikroskopla kanama belirlenen hastalarda da, tanisi konuncaya kadar tetkik edilmesi gereklidir. Yapilacak olan görüntüleme yöntemleri (Ultrasonografi, ürografi, gerekirse de bilgisayarli tomografi veya MR) tani koymada yetersiz kalirsa, idrar kesesine (mesane) bir optik yardimiyla direkt bakma (sistoskopi) yöntemini mutlaka uygulamak ve olasi sinsi bir mesane kanserini erken teshis ederek, tedavisine olanak saglamak gerekmektedir. özellikle hanimlar sistit (mesane enfeksiyonu) olmaya daha yatkindirlar. Bu nedenle olasi bazi kanamalari onlar da önemsemeyebilir ve sistitten oldugunu düsünürler. Asil tehlike de, nedeni ve tanisi belirlenmeden sistit gibi sanilan durumlarin sonradan yol açtigi ciddi saglik sorunlaridir.



Kanli idrarin rengi içerdigi kan miktarina göre açik pembeden koyu kirmizi ya kadar degisir. Kanli idrar bulaniktir; cam bir kap içinde bir süre bekletilirse üstte görece duru, altta ise kanli çökelti nedeniyle daha koyu renkli ve bulanik iki bölüme ayrilir. Idrarda kan her zaman gözle görülmeyebilir. Idrarin rengini degistirmeyecek kadar azsa ancak kimyasal deneylerle ya da idrar çökeltisinin mikroskopla incelenmesiyle saptanabilir.



NEDENLERI DAHA AYRINTILI INCELERSEK:

Sistit, çesitli mikrobik organlar tarafindan olusturulan mesane enfeksiyonudur. Yani Sistit idrar kesesi (mesane) nin iltihaplanmasidir. Idrar yollari ve üreme sisteminde en sik görülen hastaliklardan biridir. Zamaninda tedavi edilmezse hastalik böbrekleri de etkileyecek biçimde yayilabilir ve mesane ve böbreklerde kalici hasarlar olusturabilir. Cinsel iliski, idrar yolundan yapilan müdahaleler, dogum, nörolojik problemler, mesanede tas veya herhangi bir yabanci cisim varligi, su tüketiminin az olmasi, mesanenin enfeksiyon ajanlarina karsi biyolojik savunma bariyerlerinin yetersiz oldugu durumlar sistit gelisimine sebep olurlar. Hamilelik sirasinda, özellikle erken dönemde idrarda önemli derecede bakteri çikisi (bakteriüri) saptanir. Kadinlar hamilelik sirasinda ve hemen ertesinde idrar yollari enfeksiyonu açisindan risk altindadirlar ve saptanan herhangi bir enfeksiyon hemen tedavi edilmelidir.

Belirtileri : Sik iseme, acil iseme hissi, idrar yaparken yanma, geceleri idrara çikma, karnin alt kisminda agri ve rahatsizlik hissi sik görülen yakinmalardir. Sikisma seklinde idrar kaçirma ve kanli idrar yapma görülebilir, yüksek ates ise nadir görülür. Idrar bulanik, kötü kokulu olabilir. Cinsel iliski esnasinda agri hissi olabilir.



Böbrek tasi : Böbrek tasinin genellikle ilk belirtisi siddetli bir yan agrisidir. Bu agri genellikle, tas idrar yolunun bir kesimini tikadiginda veya hareket ettiginde meydana gelir. Tasin bulundugu yere göre, agri kasiklara ve uylugun iç yüzüne yayilabilir ve bulantiya ve kusmaya neden olabilir. Eger tas idrar yolunda tahrise neden olmussa, idrarda bir miktar kanda görülebilir.



Siddetli yan agrisi

Idrarda kan

Ates ve titreme (genellikle enfeksiyonun göstergesidir.)

Kusma

Kötü kokulu bulanik idrar

Idrar yaparken yanma sikayetleri tas hastaligini akla getirmelidir.



üretrit : Sarimtrak bir akinti , karnin alt kisminda agri, sik sik idrara çikilmasi, ancak az miktarda kanli idrar,idrar yaparken yanma ve kadinlarda cinsel iliskide aci görülür. üretrit cinsel yolla bulasan ya da kisisel temizlige önem vermemekten kaynaklanan bakteriyel bir iltihaptir.



Glomerülonefrit : Idrarda kanla birlikte ayak bileklerinde, gözlerin etrafinda sislik, nefes darligi ve yorgunluk bulunur. Böbregin kani süzen yapilarinda ani veya kronik bir iltihaplanma olmus olabilir.



Tehlikesiz hematüri : Sadece idrarda kan olup, baska bir belirti yoktur. Idrar viral enfeksiyonlardakinden daha kanli görünse de, bu durum herhangi bir hastalikla veya organ hasariyla iliskili degildir. Bazen çocuklukta meydana gelir ve zamanla geçer, sikinti yaratmadan ömür boyu sürebilir.



Hemolitik anemi : Yorgunluk ve güçsüzlükle birlikte idrarda kan görülür, nefes darligi çekilir. Hemolitik anemi kanin alyuvarlarindaki genetik bir anormallikten veya bazi ilaçlardan ya da alyuvarlari yok eden bazi hastaliklarindan kaynaklanir. Alyuvarlar yikima ugramistir ve kemik iligi bunlarin yerine yenilerini yeteri kadar hizla üretememektedir. Genetik olarak bazi enzimleri eksik olanlar ile bazi ilaçlari kullananlarda hemolitik anemi ortaya çikabilir



Mesane tasi : Idrarda kan ,sik sik idrara çikma, ancak az ve sadece belli bir pozisyonda idrar yapabilme, sirtin alt kisminda ve karinda agriyla birlikte düsük atesiniz görülebilir.



Mesane Kanseri : Mesane Kanserinin tipik ön belirtisi gross hematuria yani idrarda kan bulunmasidir. Bu en genel klinik bulgu hastalarin yaklasik % 75 görülmektedir. Ayrica idrarda mikroskopik seviyede kan da siklikla görülmektedir. Hastaligin ileri evrelerinde mesane tahrisi ve disüri yani zor ve sancili idrar yapma da siklikla gözlemlenmektedir. Kanamalar karekteristik olarak ara sira olusmakta, idrarin temiz görülmesi doktorun çalismalarini ertelemesine sebep olabilmekte bu da teshiste gecikmelere neden olabilmektedir. Mesane Kanseri en sik görülen kanser türlerinden biridir.



özet olarak idrarinda kan görülen veya idrar analizinde mikroskopik kanama belirlenen her kisinin kesinlikle ayrintili ürolojik muayeneden geçmesi ve tani konuncaya kadar gereken tüm tetkiklerin yapilmasi önemli bir gerekliliktir.