Oyun Nedir (1) ?
 

Oyun Nedir (1) ?

Oyun, çocuk dünyası için gerçekten çok önemli bir aktivitedir. Çünkü çocuğun hayatında olan birçok detaya ilişkin fikir verir, çocuğun bize aktarmak istediklerini görmemizi ve onunla iletişime geçmemizi sağlar. Uzmanlar oyunu çocuğun ilk dili olarak tanımlar. Çünkü oyun çocuğa kendini ifade etme, iletişim kurma, yaratıcı olama, hayel etme ve keşfetme imkanı yaratır, böylece çocuğa kendi dünyası ile dış dünya arasında iletişime geçme şansı sunar. Peki anne ve babalar olarak oyunun öneminin ne kadar farkındasınız? Çocuğunuzun oyunlarına gerçekten yeteri kadar önem veriyor ve onu bu oyunlarda destekliyor musunuz? İşte bu sorulara doğru cevapları bulabilmeniz için sizlere oyun hakkında detaylı bir yazı dizisi hazırladık.





Bu hafta hazırladığımız bu ilk yazıda çocukların oynadığı farklı oyun tiplerine değindik. Size tavsiyemiz bu yazıyı okuduktan sonra farklı oyun tiplerinde oyunlar oynaması için çocuğunuzu desteklemeniz ve ona farklı oyun tiplerini keşfetmesi için yeni fırsatlar yaratmanız.





Oyunları şu şekilde sınıflandırabiliriz:





(Bu bölüm Evrim Gülveren'in "Şehirde Çocuk Olmak, Oyun Oynamak" adlı makalesinden alınmıştır.







Motor - Fiziksel Oyunlar





Çocukların bedensel gelişimlerinde büyük öneme sahip olan motor oyunlar ile kaslar, sinirler ve beyin fonksiyonlarının bütünleşmesinin geliştirilmesi sağlanmış olur. Küçük yaşlardan itibaren çocuklara fiziksel ve harekete dayalı oyun oynama olanakları mutlaka sağlanmalıdır. Koşmak, zıplamak, tırmanmak, top oynamak, en temel fiziksel oyunlardır.





Sosyal Oyunlar





Çocuğun, diğer çocuklarla iletişime geçmesini sağlayan sosyal oyunlar, karşılıklı alış-veriş, işbirliği ve paylaşma kavramlarını öğrenmesini sağlar. Karşılıklı hikâyeler anlatmak, pul, kitap gibi nesnelerin değiş tokuşunu yapmak, sessiz sinema, taklit gibi oyunlar bu kategoride sayılabilecek tür oyunlardır.





Yapısal (İnşa Etme Üzerine Kurulu) Oyunlar





Çocukların çevrelerindeki nesneleri yeni bir şeyler yaratmak amacıyla kullanmaları üzerine kurulu oyunlardır. Bu oyunlar, bloklarla kuleler, şehirler inşa etmek, kumla oynamak, kaldırım üzerine tebeşirle çizgiler çizmek gibi oyunlardır. Yapısal oyunlar, çocukların etraflarındaki nesneleri deneyimlemesini; uygun olan veya olmayan kombinasyonları anlamasını; istifleme, inşa etme, çizim yapma, set oluşturma ve kurgulama üzerine temel bilgileri edinmesini sağlar. Ayrıca çocuklara kendi çevrelerini kontrol etme yetisi kazandırır. Böylece çocuklar nesne ve malzemeleri kullanırken; kelime, fikir ve kavramları da kullanma becerisi kazanır.





Düşsel - Hayali Oyunlar





Düşsel oyunlar çocukların soyut düşünceler oluşturmalarını, yeni roller ve durumları denemelerini ve dili kullanmayı öğrenmelerini sağlayan türde oyunlardır. Bunların yanı sıra, esnek bir düşünce tarzı geliştirmeleri, şimdi ve şu andaki yaşamın ötesini hayal edebilmeleri, hayal güçlerini geliştirebilmeleri, yeni kelimeler ve kelime bileşimlerini kullanabilmeleri, düşünceler, kavramlar ve hikâyeler yaratırken kelime ve sayıları kullanmaları açısından geliştirici rol oynar. Kovboyculuk, evcilik, hırsız-polis, korsancılık gibi belli rollerin benimsendiği ve her çocuğun kendi rolünü oynadığı türde oyunlar bu kapsam içerisinde yer alır.





Kurallı Oyunlar





Herkesin uyması gereken ortak kuralların olduğu oyunları oynamak, çocuklara hayat oyununun da kuralları olduğunu ve üretken bir şekilde yaşayabilmek için hepimizin bunlara uymamız gerektiğini onlara anlatır.





Yararlanılan Kaynaklar:





Kim, T., (2001), "Kid s Garden", M. F.A. Design and Technology Parsons School of Design, May 2001, New York, ABD.





"Children at Play", (1973), Design Bulletin 27, Department of Environment, London Her Majesty s Stationary Office, Londra.





Kaynak: Bebek