Spastik Çocukların Tedavisinde Konuşma Terapisi
 

Spastik Çocukların Tedavisinde Konuşma Terapisi

Spastik Çocukların Tedavisinde Konuşma Terapisi



Çocukta konuşma bozukluğu olabilir. Dil kontrolü iyi değildir. Ağız açıkken bazı sesler çıkarmaya çalışır.



Ses bozuklukları, sesin hiç çıkmaması ( afoni), çok az şiddetle çıkması veya ahenk ve berraklığını kaybetmesi (disfoni) şekilnde olabilir.



Artikülasyon bozuklukları:

Kelimeler fonemlerden ve onların eklenmesinden ortaya çıkarlar. Kapı kelimesi dört fonem (harf) ve iki heceden yapılmıştır. Çocuk kapı kelimesini, tapı, apı veya şapı gibi söyleyebilir. Bu bir artikülasyon sorunudur. Buna “pepelemeâ€� de denir.



Dizartri:

Organik sebepli artikülasyon bozukluklarının ikinci grubudur. Çocuk heceleri, kelimeleri iyi eklemleyemez. Kelimenin söylenebilmesi için beyindeki kavramın kelimeye çevrilmesi ve bunun için de bir kelime için ne gibi hareketler gerekiyorsa bunların yapılabilmesi gerekir. “Gelâ€� emri için (g) ve (e) ile (l) sesleri ve uç organ hareketleri ile bunların bağlantıları gerekir. Bir kalem göstererek, “bu neâ€� diye sorsak hasta bunun kalem olduğunu bilir, hatta yazar, işaret eder fakat “kalemâ€� diyemez, “lemâ€�, “kaâ€�, veya “kamâ€� der. Bu saf ve pek nadir konuşma bozukluğudur.



Konuşma terapisinde çocuğun güvenini kazanmak önemlidir. Bu amaçla çeşitli yöntemler uygulanır.



Gevşetme Yöntemi:

Birçok konuşma bozukluğunda kasların aşırı gergin olduğu bilinmektedir. Kaslar gergin olduğundan ses daha yüksek perdeden ve sert, pürüzlü çıkar. Kasların gevşek, dişlerin sıkılmamış, parmakların kapanmamış olması gerekir. Gevşek ve rahat bir ortamda konuşmanın akışı daha kolay ve tutuksuz olur. Gevşetme metodları için takip edilebilecek yol şu şekildedir:



1) Rahat Duruş:



a. Sandalyede,bacaklar rahat, ayak tabaları yerle temasta, kollar masaya dayalı, baş ağırlığı ile bir miktar öne eğilmiş olarak oturulur.



b. Toplanması ve dik durması , gergin oturuşa geçmesi, aradaki farka dikkat etmesi söylenir. Sonra tekrar gevşek oturuşa geçilir.



c. Eller kucakta, baş düşük, gözler kapalı oturtulur, başını yanlara, arkaya eğmesi, sağa sola çevirmesi istenir.



d. Ayakta, kollar iki yanda sarkık, göz kapalı, başı çevirme hareketleri yaptırılır. Bu egzersizler ayna karşısında tekrarlanır.



2) Nefes Egzersizleri:



“Derin soluk al-tut, soluk verâ€�. “Bunu soluğu yavaş vererek ve alarak tekrarlaâ€�.



3) Solunum Gürültülerini Gidermek:



Ses telleri uygun hareket edemezse sesin berraklığına soluk sesleri karışır. Gırtlağında incelenmesi gerekir. Burun, geniz seslerini gidermek için ağzın açılması gerektiği halde, kısa keskin seslileri ağzı iyice açmadan söyletmek gerekir. Örnek kısa a, kısa e kısa ı.



Artikülasyon egzersizleri:



a. Alt çene Egzersizi:



1. Rahat solunmda veya “mâ€� harfi “meeeâ€� diye söylenirken alt çene hafif gevşek düşüktür.



2. “pâ€� sesini uzatırken dudaklar gevşek ve çene düşüktür.



3. Ağız aralık , dil ağız tabanına yatık, çene düşük iken, “soluk al, soluk verâ€� . Bu sırada kuvvetli soluk ver ve “hâ€� sesi oluşuna dikkat et, “aâ€� sesini verirken çeneni düşür.



b) Dudaklar İçin Egzersizler:



1. “dudaklar kapalı iken hortum gibi ileri uzat-geri çekâ€�. “Uzatırken tüüü sesi, çekerken tiii sesi ver.



2. Alt dudağı somurtarak ileri sarkıt, geri al, bunu tekrarla.



3. Üst dudağı kas, dişler görünsün.



4. Alt ve üst kesiciler birbirine değerken “ba, bi bu, pa, pi, puâ€� sesleri ver.



c) Dil İçin Egzersizler



1. Ağız hafif aralık iken dilini gevşek olarak ağız tabanına yatır, ağzına kapat, tekrarla.



2. “dâ€� ve “tâ€� harfleri söyletilir. Bunları söylerken dil ağız boşluğunu ikiye böler. Dilin ucu üst kesici dişlerin arka yüzüne değer.



Konuşma Terapisi:



Dizartride pepelemeler hatta konuşamama olur. Konuşmanın sağlanması terapi ile mümkündür. Uygulamayı konuşma terapisti yapar.

Doktor, eğitimci, psikolog, öğretmen, ekibin diğer elemanları ve çocuğun ailesinin beraberce yürüttükleri ortak çalışmalar önemli rol oynar. Çocuğun zihinsel kapasitesini doğru değerlendirebilmek için bir psikologtan danışma almak gerekebilir.



Kaynak: Bebek