Sağlık için 20 ipucu
 

Nerede olursa olsun günlük yaşamı düzenleyen bazı temel kuralların

bilinerek uygulanması, sağlığın korunmasını ve diğer bireylerle

paylaştığımız yaşamı kolaylaştırır.



Bu kurallardan en önemli olanları; temizlik, sağlıklı beslenme,

bedensel ve zihinsel çalışma, düzenli yaşam, sigara, alkol, uyarıcı ve

uyuşturucu maddelerden uzak durma, kazalardan korunma, sorunlarla başa

çıkmada doğru ve uygun yöntemler kullanmadır.



Sağlık için 20 ipucu!





1- Kardiyovasküler hastalıklar (KVH) ile egzersiz arasında önemli bir

ilişki vardır. Özellikle tempolu şekilde ve düzenli yürümek KVH riskini

azaltır.





2- Amerikan Kalp Birliği (AHA), alınan enerjinin yüzde 7'sinin altının

doymuş yağ asitlerinden, yüzde 1'inin altının trans yağ asitlerinden,

kolesterol için günlük 300 miligramın altında olmasını öneriyor. Yağ

tüketiminde çeşitliliği önemseyin.





3- Omega-3 (EPA,DHA) yağ asitlerinin yeterli tüketimiyle KVH riski

azalmaktadır. Omega - 3'ün en iyi kaynakları; soğuk sularda yaşayan

somon, uskumru, ton gibi yağlı balıklarda Omega - 3 daha fazla bulunur.

Ayrıca kanola ve soya yağı da bir miktar Omega - 3 içerir.





4- Çocuklar büyüme çağındayken daha sağlıklı besinlere yönlendirilmeye

çalışılmalı, yağ ve şeker içeriği yüksek besinlerden uzak durulmalıdır.

Bu yaşta gelişen alışkanlık, yaşam süresi ve hastalıklardan korunma

konusunda etkilidir.





5- Türkiye'de yetişkinlerde kalp damar hastalıkları görülme sıklığının

yüzde 6.7'den yüzde sekize çıktığı görülmektedir. Beslenme eğitimine

önem verilmesi şarttır.



6- Obezitenin önlenmesi için pratik çözümler yaratılmalı; araba

kullanımı azaltılmalı, yayalara özgü alanlar yaratılmalı, kamu sağlığı

için kampanyalar düzenlenmeli, şehir içinde araba kullanmak paralı hale

getirilmelidir.





7- Yaşlı nüfus 2002 yılında 605 milyon iken, bu rakamın 2025 yılında

1.2 milyar, 2050 yılında ise iki milyara ulaşması beklenmektedir.

Yapılan araştırmalar gösteriyor ki yaşam süresi uzamaktadır sağlıklı

yaşlanmak için sağlıklı beslenme şarttır.





8- 20 - 65 yaş arasında vücut ağırlığında artış görülebilir. Fakat daha

sonraki yaşlarda negatif enerji dengesi ortaya çıktığı için vücut

ağırlığında düşüşler olabilir. İleri yaş beslenmesi, özel bir durumdur

ve ihmal edilmemelidir. Yaşlılıkla birlikte iştah ve tat alma duyusu

azalmaya başlar, kemik ve kas kaybında artışlar göze çarpar. Bu dönemde

kanser, diyabet, KVH, osteoporoz görülme sıklığı artar.





9- Yaşam kalitesindeki artış, yaşla bağlantılı hastalık risklerini

azaltır. Sağlıklı bir yaşlanma için dengeli ve kaliteli beslenme

temeldir.





10- Sarı kantaron otu; reçeteli ilaçlarla etkileşime geçer. İlaçlara

bağlı olarak etkilerini azaltır ya da artırır. Bu nedenle kontrollü

kullanılmalı.



11- Yapılan araştırmalar gösteriyor ki bireyler; C vitaminini tavsiye

edilen miktarın 100 katı kadar fazla, B6 vitaminini ise 10 katı kadar

fazla almaktadırlar.





12- Soya; östrojen seviyesi yüksekse azalmasına yardımcı olur.

Vücuttaki mevcut östrojen seviyesine göre azaltıcı ya da artırıcı etki

gösterir. Ayrıca göğüs kanseri riskinden de bireyleri koruduğu

kanıtlanmıştır. 13- Yapılan çalışmalara göre balık ve balık yağı tüketimi, ölüm ve kalp krizine yakalanma olasılığını azaltmaktadır.





14- Son yıllarda KVH beslenme tedavisinde bitkisel sterol ve

stanollerin kullanımı artmaktadır. Tüm sebzeler bir miktar bitkisel

sterol içermektedirler. Özellikle bitkisel yağlarda, yağlı tohumlarda,

tahıllarda ve kuru baklagillerde bulunmaktadır. Stanollerin kan

lipitleri üstündeki etkilerini inceleyen çalışmalarda, kolesterol

seviyeleri yüksek olan kişilerde statin türevi ilaçlar kullanılmadan

tek başına bitkisel stanoller kullanılarak kötü huylu kolesterol

seviyelerinin yüzde 14 düştüğü bulunmuştur.





15- Özellikle kullanılan besin desteklerinin güvenilirliğinin çok iyi

araştırılması ve kullanımlarının değerlendirilmesi gerekliliği üstünde

duruldu. Çünkü bileşimindeki bitkiler reçeteli ilaçlarla etkileşime

girebilmektedir. Bu nedenle isteğe bağlı olarak alınmamalıdır.



16- Hafıza destekleyici olan Ginkgo Biloba 55 yaş üstü bireylerde ve

demans (unutkanlık) gelişmiş kişilerde, belirli dozlarda (160-240 mg)

ve sekiz hafta kullanıldıktan sonra etkili olabilmektedir. Genç ve

sağlıklı kişilerde ise hafıza gelişimine herhangi bir katkısı olmadığı

kanıtlanmıştır. 17- Balık yağı; en ikna edici kanıta sahip besin desteğidir.





18- Yapılan bir çok araştırmada diyetle alınan posanın (yetişkinler

için günde 25 - 35 gram, çocuklar ve adölesanlar için günde yaş + 5

gram) alınmasının; bağırsak fonksiyonlarını düzenlediğini, kan

kolesterol düzeylerini düşürdüğünü, kan glikoz ve insülin düzeylerini

dengeleyici etkileri olduğu görülmüştür.





19- Merdiven çıkmak ve futbol oynamak en çok enerji harcatan

aktivitelerdir. 15 dakika merdiven çıkarak veya 30 - 35 dakika futbol

oynayarak 150 kalori yakabilirsiniz.





20- Vücutta bulunan toplam yağ dokusu fiziksel aktivite seviyesiyle

doğru orantılıdır. Bu nedenle haftada en az üç kez 45 - 50 dakika

egzersiz yapılmalıdır.Dilara Koçak / Milliyet