Çözüm 'yasak' mı?
 

İşte Van'ın açıklamaları: Helvetica,sans-serif;">Helvetica,sans-serif;">"Sağlık Bakanlığı'nın gündemindeki

yeni düzenleme hekimleri ikiye böldü. Sağlık Bakanı Recep Akdağ'ın

yaptığı açıklamayla hastane ve muayenehane arasında seçim yapmak

zorunda kalan hekimlerin bir kısmı hizmet kalitesinin artacağını

savunurken, bir kısmı da hasta haklarının ihlal edileceğini düşünüyor."



Sağlık Bakanlığı'nın yapacağı yeni düzenleme, birkaç aydır

Türkiye'nin gündemini işgal ediyor. Bu düzenleme ile Üniversite

hastanelerinde çalışanlar da dâhil olmak üzere, kamuda çalışan tüm

hekimlere muayenehane yasağı getirilmesi planlanıyor. Yeni düzenleme

çerçevesinde hekimler, hastane ve muayenehane arasında bir seçim yapmak

zorunda kalacaklar. Kamu hastanelerinde yarı zamanlı çalışma

uygulamasına son verilecek. Muayenehanelerinde hizmet vermeye devam

etmek isteyen hekimler, kamu hastanelerindeki görevlerini terk etmek

zorunda kalacaklar.

İlk Düzenleme Darbeyle Son Buldu

Ülkemizde kamu sağlık personelinin tam gün çalışacakları ve serbest

meslek icra edemeyecekleri düzenleme, o dönemlerde de hekimlerden büyük

tepkiler almış ve de uygulaması gerçekleştirilememişti. Sonuç olarak

1960 darbesi ile gelen tam gün çalışma zorunluluğu, 1980 darbesi ile

iptal olunmuştu.

Performansa Dayalı Maaş Sistemi

Konuya ilişkin bir diğer düzenleme de 2004 yılında Sağlık

Bakanlığı'nca uygulamaya konan hekimlere, performansa dayalı döner

sermaye ödemeleri yapılmasıdır. Bu düzenleme ile Sağlık Bakanlığı'nca

hekimleri tam gün çalışmaya yöneltmek, muayenehanelerden uzaklaştırmak

istenmiştir. Bu amaçla birkaç senedir yürütülmekte olan "Sağlıkta

Dönüşüm Programı" ile hekim ücretlerinde kayda değer iyileşmelere imza

atıldı. Bu sayede hekimlerin büyük bir kısmı, kendi rızaları ile

muayenehanelerini kapatarak, hastanelerde tam gün çalışma yolunu

seçtiler.

Sonuç olarak %11 olan tam gün çalışan hekim oranı, %62'ye yükseldi.

Ancak geriye kalan %32 oranındaki hekimimiz, halen yarı zamanlı olarak

çalışmaktadır. Bu yeni düzenleme ile geriye kalan %32'lik kısmın da tam

zamanlı çalışır hale getirilmesi amaçlanmaktadır. 21 Haziran 2005'de de

Sağlık Personelinin Tazminat ve Çalışma Esaslarına Dair Kanun'da

değişiklik öngören yeni bir kanun çıkarılarak, il sağlık müdürleri ve

başhekimlere muayenehanelerini kapatma zorunluluğu getirilmişti. Şimdi

ise bu yasağın kapsamı genişletilmekte, kamu hastanelerinde çalışan

muayenehane sahibi hekimler de tam gün kamu hizmetine

yönlendirilmektedir.

Hekimler Tedirgin

İlgili kanunlarda yapılacak değişiklikler ile hekimin insanca

yaşamasına elverişli, kariyerine uygun ve emekliliğini güvence altına

alacak nitelikte ücretler belirlenebilirse, elbette ki hiçbir hekim

muayenehane açmaya yönelmeyecektir. Zira muayenehane açmak, işletmek,

oraya personel tahsis etmek, gerekli ekipmanları temin etmek ve akşam

saatlerine kadar uzanan bir süreyi bu muayenehanede geçirmek, hekimler

açısından hem maddi hem manevi birer külfet niteliğindedir. Hekimlerin

endişeleri ise, ücretler konusunda yeni bir yapılandırılmaya

gidilmeksizin söz konusu düzenlemenin yürürlüğe girme ihtimali üzerinde

yoğunlaşıyor. Hekimlerin, gerekli ekonomik destek verilmeksizin kamuya

bağımlı kılınmaları halinde, mesleğinin gereği olan özen ve fedakârlığı

gösteremeyeceği, onları illegal ve etik olmayan yollar aramaya

itebileceği ve nihayetinde bu yapının hasta-hekim ilişkilerinde büyük

zedelenmelere yol açabileceği ihtimali birçok hekimi tedirgin ediyor.

Hekimleri tedirgin eden bir başka nokta ise, hastanelerin yaşayacağı

olası bir ekonomik krizde döner sermaye paylarının el konulacak ilk

enstrüman olarak görüleceği olasılığı.

Hasta Hakları İhlal mi Edilecek?

Bir kısım hekim ise; muayenehanelerin kapatılması uygulamasının,

doğrudan hasta haklarını zedelediğini düşünüyor. Muayenehaneye gitmek

isteyen hastaya böyle bir kısıtlama getirilemeyeceğini ifade eden

hekimler, muayenehanelerin bazı hastalarca özellikle tercih edildiğinin

altını çiziyor. Ciddi bir iş yükü altında olan hekimin, her hastasının

şikâyetini dinlemesi, eksiksiz muayene etmesi, ona durumu, hastalığının

seyri, ilaçların kullanımı ve yan etkileri konusunda ayrıntılı bilgi

vermesi beklenemez. Çünkü hekim mevcut vaktini, bakabileceğinin çok

üstünde olan hastalar arasında bölüştürmek zorundadır. Bu

imkânsızlıklar sebebiyle, hastanın etkin sağlık hizmeti alması; tanı,

tedavi ve uzun vadedeki etkiler ile riskler konusunda aydınlatılması;

aydınlatılmış onamının alınması gibi birçok önemli hasta hakkı ihlal

edilmiş olacaktır.

Öte yandan hekimler, hastaya muayenehanelerindekilerle aynı

imkânların hastane ortamında sunulmasının imkânsızlığının farkındalar.

Bu sebeple, hastalara, daha özgür bir çalışma ortamı yakaladıkları

muayenelerde hizmet vermeyi tercih etmekteler. Son olarak belirtmek

isteriz ki öngörülen bu yasa değişikliği, ileriye dönük geniş bir

perspektifle değerlendirilmeli ve bu şekilde yola çıkılmalıdır. Yasa

değişikliği ile getirilecek tam gün çalışma esaslı düzenlemenin;

bireysel hasta yönetimi, hastanın hekimini seçme özgürlüğü ve hasta

hakları açısından yaratabileceği diğer ihlaller ile bunun yanı sıra

ülkemiz kamu hastanelerinde mevcut hekim açığında oluşturabileceği

artış göz ardı edilmemelidir.

Her şeyden önemlisi kanun koyucu bilmelidir ki hekimi mutsuz eden

bir düzenleme ile sağlık sorunları çözülemeyecektir. Zira hekimin

mutsuzluğu hastanın mutsuzluğudur.



hurriyet