AFT ve UÇUK
 

AFT ve UÇUK





(Ağız yaraları,

Ağızda yara, Ağız yarası)





Aft ağız içerisinde

sıklıkla yanak ve dudak mukozasında, dil üzerinde, yumuşak damakta, farenkste,

diş eti üzerinde görülen solgun sarı-kırmızı hale ile çevrili oldukça ağrılı

ülserleşmiş lezyonlardır. Toplumun %18-20 az ya da çok aft sorunu ile karşı

karşıyadır. Bayanlarda daha sıklıkla rastlanır. Aft genellikle tek olarak

seyretse de aynı anda birkaç bölgede birden görülebilmektedir.



Aftın oluş nedenini

belirlemek için çeşitli araştırma yapılmıştır. Ancak aftın oluşumunu

hızlandırıcı ve seyrini kötüleştirici birçok faktör faktör saptanmasına karşın

oluş nedeni tam olarak belirlenememiştir.

Bu nedenle aft oluşumunu

hızlandıran ve iyileşmesini geciktiren faktörlerden bahsetmek mümkündür.





Aft oluşumunda hangi

faktörler önemlidir?



STRES





Günümüzde migren, yüksek tansiyon ve gastrit gibi

birçok hastalığın nedenleri arasında kabul edilen stres aft oluşmasının en

önemli nedenlerinden birisidir.



Hanımlarda premenstural gerginlik(adet öncesi

dönem) de aft oluşumunu hızlandıran faktörlerdendir.





YİYECEKLER





Turunçgiller, sirke, turşu, patates cipsi, tuzlu ve

baharatlı çerezler gibi ağız mukozasını tahriş edebilen yiyecekler aft

oluşumunu hızlandıran önemli faktörler arasında sayılmaktadır.Bunların

yanı sıra bazı bünyeler için alerjik olabilen kara buğday, çavdar, arpa,

çikolata, fındık, kabuklu deniz hayvanları, soya, domates,

bazı patlıcan, elma, incir, peynir gibi yiyecekle.de aft oluşumunu

hızlandırırlar.





TRAVMA





Yanak dil dudak ısırma, sert yiyeceklerin tahrişi ve

yumuşak olmayan diş fırçalama işlemleri ve iyi adapte olmayan protezlerin

neden olduğu vuruklar aft için uygun zeminin oluşmasına yardımcı olurlar.





DİŞ MACUNU





Diş macunlarının temizleme özelliğini artırmak için

köpük yapıcı olarak yapılarına katılan sodyum lauryl sulhate ( SLS )

mukoza hücrelerinin yıkımını artıran tahriş edici bir kimyasaldır.

SLS bu özelliği ile aft oluşumu üzerine direkt etkili olan bir

maddedir.



Özellikle aft sorunu olan kişilerin kullanabilmesi için

günümüzde daha az oranda (%1.25) SLS içeren diş macunları üretilmektedir.

(Tom's of Maine Natural Toothpaste , Oral-B Sensitive Fluoride Toothpaste.)





SİSTEMİK HASTALIKLAR





Behçet Hastalığı: Genital ülser,

konjuktivit, retinit, lokositoz gibi, birçok

sistemik belirtiler yanında ağız içerisinde oluşan tekrarlayıcı aftlarla

kendini gösteren bir hastalıktır.



Birçok malign ve otoümmin hastalıklarla birlikte de

tekrarlayıcı aftlar görülebilmektedir.





DİĞER NEDENLER



B12 vitamini ve demir noksanlığı,sigara içme, tütün

çiğnemenin gibi alışkanlıkların de aft oluşumuna katkıda bulunan önemli

faktörler olduğu bilinmektedir.



yukarı

Tedavi



Aftlar herhangi bir tedavi uygulanmasa da genellikle 7-10 gün sonra

kendiliğinden iyileşmektedir. Aft sorunu ile karşı karşıya olanların aşağıda

sıralanan işlemlerden birini yada birkaçını uyguladıklarında daha rahat bir

periyot geçirmeleri mümkündür:



Ağrıyı azaltmak ve iyileşme periyodunu kısaltmak

için:



Sıcak, asidik ve

tahriş edici gıdalardan kaçınılmalır.



2% hydrogen peroxide

solusyonuna batırılan pamuk yada gazlı bez ile aft bölgesi

temizlenebilir.



Su ile karbonat

karışımından hazırlanan ince yapılı bir krem aft üzerine

sürülebilir.



Yarım bardak suya yarım

kaşık tuz ilavesi ile elde edilen solusyonla günde üç kez

gargara yapılabilir,



Yemeklerden önce aft

bölgesine xylocaine solusyonu ya da ağız için hazırlanmış

anestezik kremler uygulanabilir.



Aft üzerine uygulanacak

orabase, Gly-oxide, Cankaid,Ambesol gibi ağız içi

kremler uygulanabilir.



sucralfate tableti

ılık suda eritip gargara yapılabilir.



Özellikle aftı

başlangıç aşamasında tetrasiklin tableti suda eriterek elde

edilen solusyon ile gargara yapmak aftın fazla büyümesini

engeller ve ağrıyı azaltır.



Gene aftın başlangıç

safhasında bölgeye bir topikal steroid %0.1 lik triamcinalone

uygulanması ya da steroidli bir gargara betamethasone syrup

ile gargara yapmak aftın fazla büyümesini engeller ve ağrıyı

azaltır.



Chlorhexadine

gargaralar iyileşme periyodunu kısaltır.





Tetrasiklin şurup

la hazırlanan 12,500 unite nystatin, 1.25 mg diphenhydramine, ve

0.25 mg/m hydrocortisone karışımı 'shotgun' solusyonu olarak

kullanılabilir.







yukarı



AFT (canker sores=mouth ulcers) ile UÇUK (fever blisters=cold

sores) arasındaki farklılıklar:





Aft ile uçuk genellikle aynı belirtileri

gösterdikleri için birbirleri ile

karıştırılabilmektedir. Ancak aralarında

birçok temel farklılık vardır:

AFT



1. Kesinlikle ağız içersinde oluşur.



2. Bulaşıcı değildir.



3. Aftın oluşmasına virüsler

neden olmaz.



UÇUK1. İçi su toplamış küçük

kabarcıklar (blisters) şeklinde başlar.



2. Nadiren ağız içerisinde olsalar da genellikle ağız

dışında meydana gelirler. Aft ağız içerisinde tüm bölgelerde olabilmesine karşın

uçuk genellikle ağız içerisinde damak tavanı gibi hareketsiz bölgeleri tutar.



3. Bulaşıcıdır.



4. Virüsler

tarafından meydana getirilir.









UÇUĞUN

BELİRTİLERİ NELERDİR?