Sıracaotu, Braunwurz, Scrophularia nodosa
 

Sıracaotu, Braunwurz, Scrophularia nodosa

Şifalı Sıracaotu

Düğümlü Sıracaotu

Familyası: Sıracaotugillerden, Rachenblütler, Scrophulariaceae

Drugları: Sıracaotu: Scrophularia herba

Sıracakökü: Scrophularia radix

Sıracaotu çay, tentür ve natürel ilaç yapımında kulanılır, kökleri ise çok nadir kulanılır.

Giriş: Sıracaotu romalılardan beri kulanılmış bir bitkidir ve genelikle sıraca, derihastalıkları, lenfbezeleri rahatsızlıklarına karşı kulanılmıştır. Sıracaotunun oldukca çok türü mevcuttur. Bunlardan bazıları: şifalı sıracaotu: scrophularia nodosa, Kanatlı sıracaotu: s. umbrosa, Bahar sıracaotu: s. vernalis, Su sıracaotu: s. auriculata ve Köpek sıracaotu: s. canina'yı sayabiliriz.

Bu bitkilerden şifalı sıracaotu halk tarafından kulanılmış ve teçrübesi yapılmıştır. Fakat diğerleri hakkında bir bilgiye sahip değiliz. Latincede scrophularia boğaz ülseri ve nodosa düğüm anlamına gelir, bu nedenlede düğümlü sıracaotuda denir. Vatanı Akdeniz ülkeleri, Ortadoğu ve Türkistan olan bitki zamanla bütün ılıman iklimli ülkelere yeyılmıştır.

Botanik: Sıracaotu 40-120 cm boyunda üst kısımları az çatallaşan, gövdesi esmerimsi yeşil renkli dört köşeli ve tüysüzdür. Yaprakları karşılıklı bir sonraki ile çapraz oval veya uzun yumurta şeklinde, kenarları kertikli, koyu yeşil renkli, yaprak sapları oldukca kısa alt yaparkları 10-20 cm uzunluğunda 5-10 cm eninde ve yukarıya doğru yaprakları küçülür.

Çiçekleri bitkinin üst kısmındaki dallar üzerine salkımgibi düzülmiş olup her karınlı küre şeklinde ağzı açık taçları kahverengimsi veya vişne çürüğü renkte ortasında sarı renkli dölenme toalukları ve taçları kavralıyan kupa yeşil renklidir. Kökleri düğümlenmiş yumru şeklinde ve esmer renklidir. Bu nedenle düğümlü sıracaotuda denir.

Yetiştirilmesi: Vatanı Türkiye olması nedeniyle Türkiyenin hemen her bölgesinde rahatlıkla problemsiz yetişir.

Hasat zamanı: Sıracaotu Hazirandan Eylüle kadar toplanır havdar, gölgeli bir yerde kurutulduktan sonra kaldırılır.

Birleşiminde:..

Tesirşekli:…

Kulanılması: a-) Üniversite kliniklerinde tedavi denemeleri ve araştırmalar yapılmamıştır. Bu nedenle bugünkü bilgilere göre 2. sınıf bir şifalı bitkidir. Sıracaotu yerine daha etkili olan başka bitkiler kulanılmalıdır. Örneğin lenf rahatsızlıklarına karşı Ökseotu preparatları veya Gökçek İksiri daha etkildir.

b-) Halkarasında eskiden başta sıraca (genelikle çocuklarda görülen akciğer vereminin kan yoluyla yayılması sonucu boynun lenf gaglionlarında şişme ve iltihaplanması ile ortaya çıkar), absez, deriülseri, kadınlarda göğüsuru, mukoza iltihapları ve ekzema gibi deri hastalıkları ile kalkanbezi (triotbezi) şişmesi, yetersizliği ve lenfbezi şişmesi gibi rhatsızlıklara karşı kulanılır.

Çay: Kurutulmuş sıracaotundan iki kahve kaşığı demliğe konur ve üzerine 300-500 ml kaynarsu ilaveedilir 5-10 dakika demlemeye bırktıktan sonra süzülerek içilir.

Yantesiri: Bilinen bir yantesiri yoktur, şayet tarif uyulursa yan tesiri yoktur.