Tatili gözünüzde büyütmeyin, Evinize depresyonla dönmeyin
 

Beş günlük bayram tatili için planlar çoktan yapıldı, bavullar hazırlandı, hayaller kuruldu. Ancak uzmanlar özellikle kış aylarında birkaç günlük tatilden çok fazla şey bekleyip, bunları gerçekleştiremeyenleri tatil depresyonuna karşı uyarıyor.



Yarın Kurban Bayramı. Hafta sonu da hesaba katılırsa beş gün sürecek tatil başladı bile. Yurtdışına gidenler, yurtiçinde güney sahillerini tercih edenler veya bu fırsatı kayak merkezlerinden birinde geçirmek isteyenler... Memleketine gidenler ya da evlerinde oturup aile saadeti yaşamaktan yana olanlar... Herkesin farklı bir planı var. Genelde maddi olanaklara paralel olarak belirlenen tatil planları, nasıl olursa olsun hep heyecan verir. O günler iple çekilir ve koşulsuz bir mutluluk, eğlence ve huzur hayal edilir. Ancak ABD'de yapılan araştırmalar, tatilin her zaman istenen sonucu vermeyebileceğini de gösteriyor. Özellikle de kış aylarında yapılan tatiller, kapalı ve yağışlı havaların getirdiği olumsuz ruh haliyle birlikte insanların depresyona girmesine neden olabiliyor. Memory Center Nöropsikiyatri Merkezi'nden kış aylarında tatile çıkanları artan depresyon riskine karşı uyarıyor: Kış aylarında yapılan tatille, yaz aylarında yapılan tatilin beyin metabolizmasındaki etkisi farklı. Bu etkinin tatille ilgili beklentilerde içsel boyutu var. Kış aylarında tatile gidişte beklentiler daha gerçek dışı.Amaçlanan doya doya eğlenme,özgür olma, olasılığı daha az. Güneşin daha az olması, hareketin daha düşük olması tatilde beklenen umut ve neşeyi depolamaya engel olabilir.



Kış Depresyonu Olabilir

Yoğun tempolu iş yaşamının ardından soluk almak, yenilenmek için bir fırsat olarak görülen tatiller kimi zaman kabusa dönüşebiliyor. Kısa tatilleri en iyi şekilde değerlendirmek isteyenler, bunu başaramayınca sorunlar da başlıyor. Tatil dönemlerinde yapılan aşın alışverişler, istem dışı gelen misafirler, ailevi zorunluluklar nedeniyle planların kontrolden çıkması, dinlenmenin aksine koşturma nedeniyle daha da artan yorgunluk kişileri depresyona sürüklüyor. Ayrıca tatil dönemlerinde aşırı yemek yeme, uyku düzensizlikleri, içki ve sigara tüketimindeki artış gibi etkenlerin de depresyonun artmasına neden olduğu görüşünde : Tatilde depresyona iten etkenlerden biri de tatil sonu yorgunluğu. Gerilimli, endişeli, hayal kırıklıklarının yaşandığı tatiller, aşırı alkol, uyku düzeninin bozulması, aşırı yeme sinir sistemini olumsuz etkiler. Ayrıca kadınların yaptığı aşırı alışverişlerin de erkekleri depresyona soktuğunu da unutmayalım. Diğer taraftan da tatil yerlerinde erkeklerin hoş hanımlarla ilgilenmeleri de kadınları depresyona sokan nedenlerin başında geliyor.

Tatil dönemlerinde görülen depresyonun bazı kişilerde zaten var olan kış depresyonunu ortaya çıkardığını da ekleyen Prof. Dr. Tarhan, bunun belirtilerini de şöyle anlatıyor: Bazı tatillerde yaşanan olumsuzluklar, kış depresyonu dediğimiz mevsimsel depresyonu tetikleyebilir. Kış depresyonu güneş ışınlarının azalmasıyla ilgili bir durum. Gece karanlık ve gün ışığının azalması beyni baskılar. Beyinde nöroadrenalin ve seratonin miktar azalır. Duyarlı kişiler depresyona girer. Yaşamdan zevk almama, enerji azalması, dalgınlık, isteksizlik, uyku ve iştah da bozulma, cinsel ilgide azalma, yaşamın anlamsız ve tatsız gelmesi gibi duygular yaşanır. Kış depresyonuna yatkın kişiler 'en iyi tatili yapmalıyım', 'hiç üzülmemeliyim', gibi yüksek beklenti içerisine girer ve uyku düzeni bozulursa, isteklerini gerçekleştiremezse bunlar o kişi için depresyonu tetikler.



Planlarınız Gerçekçi Olsun

Peki ama tatil depresyonuna girmemek için neler yapılabilir? Uzmanlar öncelikle tatil planlaması yaparken gerçekçi olunması gerektiğini belirtiyorlar. Tatile çıkmadan önce, hangi gün neler yapacağınıza karar verip bunu uygulamaya çalışın. Yerine getiremeyeceğiniz sorumluluklar almamaya özen göstermeniz gerekiyor. Ayrıca daha ilk günden bütün enerjinizi bitirmemek de önemli. Tatilde depresyona neden olan en önemli etkenlerden biri de hiçbir şey yapmadan geçirilen günlerde kişinin kendi kendisiyle hesaplaşmaya girmesi. Bu durumda vaktinizi çok fazla boş geçirmemek gerekiyor. Tatil boyunca oyalanacak bir şeyler bulmakta fayda var.

Psikiyatrist kış depresyonuna yatkın kişilerin güneşin bol olduğu yerlerde tatil yapmalarını tavsiye ediyor: Kayak merkezlerine gidip gün ışığından uzak kalmak bu tip kişiler için çok sakıncalıdır. Kış depresyonunun tedavisinde fototerapi uygulanır, sabah güneşinde bir saat yürüyüş önerilir. Ayrıca tatil süresince bol spor yapmaları, bol su içmeleri, bol meyve sebze tüketmeleri önerilir.

Keyifli bir tatil geçirmek ve tatil sonrası enerji yüklenmiş olarak çalışma hayatına dönmek istiyorsanız, tatil süresi boyunca sadece içinde bulunduğunuz anı düşünmeniz tavsiye ediliyor. Kendinize zaman ayırmanız gerekli. Ancak çok fazla yalnız kalmamak da tatil depresyonuna girmemek için önerilenler arasında yer alıyor. Tatil boyunca evinizle ilgilenebilir, uzun zamandır görmediğiniz arkadaşlarınız ve akrabalarınızla birlikte eğlenceli ortamlara girebilirsiniz.İçki ve sigarayı fazla kaçırmadan tabii ki.Tatilinizin rutin bayram ziyaretlerinden ibaret kalmaması için sıra dışı yenilikler de deneyebilirsiniz.Balık tutmaya veya piknik yapmaya gitmek gibi.Tatil sonrasında depresyona girmek istemiyorsanız tatilin çok çabuk biteceğini ve işe nasıl başlayacağınızı düşünmemek de çok önemli.





Eğlenmek ve dinlenmek için bunlara dikkat edin





Tatille ilgili uygulayabileceğiniz gerçekçi planlar yapın. Mümkün olduğunca bu planlara uyun.

Tatilde yerine getiremeyeceğiniz sorumluluklar almayın.

Aşırı yemek yemeyin, düzenli uyku uyumaya çalışın, içki ve sigara tüketimini abartmayın,

Aşırı alışveriş yapmamaya dikkat edin.

Depresif bir yapınız varsa gün ışığından uzak kayak merkezleri yerine güneşin bol olduğu yerleri tercih edin.

Tatil süresince bol spor yapın, bol su için, bol meyve ve sebze tüketin.

Tatilde mutlaka kendinize zaman ayırın, ama bu yalnız kalıp kendinizle hesaplaşmaya dönüşmesin.

Tatil süresince sadece yaşadığınız anı düşünün.

Geleceğe yönelik planlarınızı erteleyin.

Bayram ziyaretlerinin yanı sıra arkadaşlarınız ve akrabalarınızla birlikte eğlenebileceğiniz ortamlar yaratın.

Hobilerinize ve farklı aktivitelere vakit ayırın.



KAYNAK: 31 Ocak 2004, http://www.sabah.com.tr









Kaynak: MCA