AKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU (ARDS) VE MEKANİK VENTİLASYON
 

AKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU (ARDS) VE MEKANİK VENTİLASYON[/b]Alveolo-kapiller permeabilitede artmaya bağlı olarak ortaya çıkan akut akciğer hasarına akut solunum sıkıntısı sendromu(ARDS) denir. Akciğerlerin havayolları veya dolaşım yoluyla maruz kaldığı çok çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan akut bir klinik tablo olup farklı hastalıklara bağlı olarak ortaya çıktığı için hastalık değil sendromdur. Klinik olarak hipoksemi, akciğer kompliansında azalma, akciğer grafisinde diffüz bilateral infiltratlar ve mekanik ventilasyon gereği söz konusudur. 1967 yılında ilk tanımlandığı günden bugüne kadar tanımında değişiklikler olmuştur ve en son 1994 yılında Avrupa ve Amerikan Yoğun Bakım ve Toraks Dernekleri tarafından tanımlanmıştır(Tablo 1)(1,2).

Tablo 1. ALI VE ARDS TANI KRİTERLERİ



ALI:Akut akciğer hasarı, ARDS akut solunum sıkıntısı sendromuç PAOB: Pulmoner arter oklüzyon basıncıç FiO2 solunan havadaki oksijen oranı

ARDS dört ile 48 saat içinde gelişir ve günler ve haftalar sürebilir. Sarkoidoz, idiyopatik pulmoner fibrosis gibi subakut veya kronik hastalıklar bu tanımın dışındadır. Sol kalp yetmezliğinden şüphelenilmiyorsa pulmoner arter wedge basıncı(PAWB)nı ölçmek gerekmeyebileceği gibi ARDS'li bir hastada beraberinde sol kalp yetmezliği veya volüm yüklenmesine bağlı PAWB yüksek olabilir.

İnsidans: ALI ve ARDS için insidans rakamları yapılan çalışmaların yılları ve kullandıkları tanıma göre oldukça değişkenlik göstermektedir. 1994 de yayınlanan Avrupa Amerikan uzlaşı raporu kriterlerini göz önüne alarak yapılan İsveç, Danimarka, Iceland çalışmasında ALI insidansı 17.9 vaka/100000/yıl, ARDS insidansı ise 13.5 vaka/100000/yıl olarak bildirilmiştir(3). Kuzey Amerika'da yapılan bir çalışmada da ALI için 18.9 vaka/100000/yıl ve ARDS için 12.6 vaka/100000/yıl gibi benzer rakamlar bildirilmiştir.

Risk Faktörleri: ARDS primer olarak akciğerlere yönelen pnömoni, aspirasyon pnömonisi, travma gibi faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabileceği gibi sepsis, pankreatit gibi sistemik olaylara sekonder olarak da ortaya çıkabilir(Tablo 2). Son yıllarda direk akciğer hasarına bağlı ARDS'yi primer veya pulmoner ARDS akciğer dışı olaylara sekonder olarak gelişen ARDS'yi ise sekonder veya ekstrapulmoner ARDS olarak ayırma eğilimi vardır ve bu ayırımın gerekçelerine ve önemine ilerde değinilecektir. Yapılan çalışmalar ARDS'li hastalarda multisistem organ yetmezliğinin %25 ile 100 arasında olduğunu göstermiştir. Multisistem organ yetmezliği olan hastalarda erken dönemde akciğerler ve kardiyovasküler sistem etkilenirken geç dönemde karaciğer, barsak, sinir sistemi, koagülasyon sistemi ve böbrek fonksiyonlarının etkilendiği gösterilmiştir(4). ARDS'li hastalarda diğer organ yetmezliklerinin sıklığı tablo 3de verilmiştir. Tablo 2'de görülen risk faktörlerine ilaveten aspirin, kokain, opioitler, fenotiazin, trisiklik antidepresanlar yüksek dozlarda ARDS'ye neden olabileceği gibi, protamin ve nitrofurantoin idiosinkratik reaksiyonla ARDS kliniğine neden olabilirler.



Mide içeriği aspirasyonu Sepsis

Ağır göğüs travması Ağır nontorasik travma

(Akciğer kontüzyonu) Multiple uzun kemik kırıkları

Ağır pnömoni Hipovolemik şok

Toksik gaz inhalasyonu Fazla miktarda kan transfüzyonu

Suda boğulma Akut pankreatit

İlaç aşırı dozu

Reperfüzyon hasarı

(Akciğer transplantasyonu veya kardiyopulmoner by-pass sonrası



İçindekiler



Kaynak: toraks.org.tr