KARDİYOPULMONER EGZERSİZ TESTLERİNDE TEMEL PARAMETRELER
 

KARDİYOPULMONER EGZERSİZ TESTLERİNDE TEMEL PARAMETRELER[/b]

Kardiyopulmoner egzersiz testi (KPET); oluşturduğu kompüterize egzersiz sistemi aracılığı ile egzersiz toleransının mekanizmasını ve intoleransının nedenlerini yorumlamamızı sağlayan çok sayıda temel ölçüm parametresi elde etmemize izin verir.

Elde edilen bu temel parametreler; iş, metabolik, kardiyovasküler, respiratuar, pulmoner gaz değişimi ve asit-baz dengesi ile ilgili yirmiye yakın non-invaziv ölçüm parametresi ile metabolik, pulmoner gaz değişimi ve asit-baz dengesi ile ilgili beş altı invaziv parametreyi kapsar. Tablo 1'de KPET esnasında ölçülen temel parametreler yer almaktadır.

Tablo 1. KPET esnasında ölçülen temel parametreler (*)









Değişkenler



Non-İnvaziv



İnvaziv





İş (W)



İş yükü (WR)









Metabolik



VO2, VCO2, R, AT, LT



Laktat





Kardiyovasküler



HR, HRR, EKG, BP, O2Pulse









Respiratuar



VE, VT, fb, VR, PETO2, PETCO2









Pulmoner Gaz Değişimi



SpO2, VE/VCO2, VE/VO2



SaO2, PaO2, P(A-a)O2, VD/VT





Asit-baz







pH, PaCO2, HCO3

(*) VO2: oksijen uptake, VCO2: karbondioksit output, R: (RER) respiratory exchange ratio, AT: anaerobic threshold, LT: lactate threshold, HR: heart rate, HRR: heart rate reserve, O2pulse: oksijen pulse, BP: blood pressure, VE: dakika ventilasyonu, VT: tidal volüm, fb: solunum frekansı, VR: ventilasyon rezervi, PETO2: end-tidal pressure of O2, PETCO2: : end-tidal pressure of CO2, SpO2: pulse oksimetre, VE/VCO2: karbondioksit için ventilatuar ekivalanı, VE/VO2: oksijen için ventilatuar ekivalanı, SaO2: arteriel oksijen saturasyonu, PaO2: arteriel oksijen basıncı, P(A-a)O2: alveoler-arteriel oksijen gradiyenti, VD/VT: fizyolojik ölü boşluğun tidal volume oranı, pH: hidrojen konsantrasyonu, PaCO2: arteriel karbondioksit basıncı, HCO3: bikarbonat

Oksijen Uptake (VO2) (VO2max , VO2peak):

Dakika başına oksijen litresi olarak ifade edilen oksijen tüketimi olup, ölçülen oksijen tüketimi (ortalama) ile solunum sıklığı çarpımı neticesinde elde edilir.

Egzersiz kapasitesini değerlendirmede kullanılan en iyi parametre olup aerobik gücün en iyi göstergesidir. Hastanın yaptığı iş artıyor iken VO2 artmıyor, sabit kalıyor ise VO2max'a ulaşılmıştır. Maksimum beklenen VO2'ye ulaşılması aerobik kapasitenin değerlendirilmesi için önemli bir kriterdir. Artmış iş yüküne karşın plato çizen VO2 değerinin gözlemlenmesi VO2max değeri için ideal ve güvenilir bir göstergedir. Ancak bu plato her zaman gözlenmeyebilir. Bu durum hastanın yeterli veya maksimal egzersiz yapmadığı anlamını çoğunlukla taşımaz. Bu nedenle klinik pratikde plato gözlenmeksizin hastanın ulaştığı bu VO2 değerine peak VO2 değeri adı verilir. Pratik amaçda VO2max ve VO2peak değerleri birbirlerinin yerine kullanılır. Önemli olan ulaşılan değerin maksimum veya peak değer olduğundan emin olunması olup bunun göstergesi olan bazı klinik görünüm ve ulaşılması gereken parametre değerleri vardır: Hastanın gerçekten egzersize devam edemiyecek görünümde, bitkin tükenmiş olarak izlenmesi klinik görünüm olarak maksimal veya peak egzersize ulaştığının göstergesi olarak kabul edilmektedir. Nabız ve dakika ventilasyonunun beklenen değerlere yakın olması, kan laktat düzeyinin 8 mEq/L'den fazla olması R'ın 1.15'in üzerinde olması da maksimal egzersizi teyit edici parametre değerlerini oluşturmaktadır.VO2 değerinin beklenen değerin %84'üne ulaşmış olması genellikle maksimum egzersiz kapasitesinin alt sınırı olarak kabul edilir.

KPET'nin yorumlanmasında 4 esas VO2 ilişkisi rutin olarak kullanılır ve bir çok egzersiz cihazı bu ilişkileri gösteren eğrileri rutin olarak sunar. Bunlar; VO2/WR, VO2/HR, HR/VO2, VE/VO2 ‘dir.



İçindekiler



Kaynak: toraks.org.tr