HİPERTANSİYON VE AKUT HİPERTANSİF ATAKTA NE YAPMALI?
 

HİPERTANSİYON VE AKUT HİPERTANSİF ATAKTA NE YAPMALI?[/b]AKUT HİPERTANSİF ATAK

Yüksek Kan basıncı ile birlikte progresif veya olası hedef organ hasarı bulunması durumunda hipertansif kriz söz konusudur. Hipertansif kriz; hipertansif emergency (acil tedavi gerektiren hipertansiyon) veya hipertansif urgency (acele tedavi gerektiren hipertansiyon) olarak ikiye ayrılır. Şiddetli hipetansiyonu olan bir kişide; beyin, böbrek veya kalp gibi hayati organlarda, akut veya devam eden bir hedef organ hasarının bulunmasına hipertansif acil denir. Klinik örnekleri; hipertansif ensefalopati, intrakraniyal hemoraji, kararsız angina veya akut miyokard infarktüsü, pulmoner ödeme yol açan akut sol kalp yetmezliği, dissekan aort anevrizması veya eklampsidir. Kan basıncının hızla, dakikalar ya da saatler içerisinde düşürülmesi (normal sınırlara indirmek gerekmez) gerekir. Hastanın yoğun bakıma alınması ve kan basıncının sürekli monitorize edilmesi ve parenteral ilaç tedavisi gereklidir.

Şiddetli hipertansiyon ile birlikte ve diyastolik kan basıncı genellikle 120 mmHg'nın üzerinde olan, ancak hedef organ hasarı bulunmayan kişilerde acele tedavi gerektiren hipertansiyon söz konusudur. Klinik örnekleri; şiddetli hipertansiyona, papil ödemi, başağrısı, nefes darlığı, periferik ödemin eşlik etmesidir. Olguların çoğunluğu acil serviste oral ilaçlarla kontrol altına alınabilir, hastanın özelliklerine göre 24 saat ile birkaç gün arasında izlenebilir. Bu kişilerde kan basıncının 24-48 saat içerisinde düşürülmesi gereklidir.

Hipertansif acillerin çoğu önlenebilir ve sıklıkla yetersiz tedavi ya da tedaviye uyumsuzluk sonucu gelişir. Hipertansif urgency ve emergency arasındaki sınır çok net değildir bu nedenle ayrım her zaman çok kesinlikle yapılamayabilir.

Akselere ve malign hipertansiyon kavramları hipertansiyona bağlı gözdibi bulgularını tanımlamak için kullanılırlar. Akselere hipertansiyon evre 3 Keith-Wagener-Barker retinopati bulgularını içerir. Fundoskopik muayenede retinal hemoraji ve eksüdalar vardır. Malign hipertansiyonda evre 4 Keith-Wagener-Barker retinopati bulguları vardır. Fundoskopik muayenede papil ödemi, intrakraniyal basınç artışına bağlı nörolojik bulgular saptanır. Fundoskopik bulgular hastaların klinik özellikleri ya da prognozları ile ilgili ayırım yapmaya yardımcı olmaz. Bu nedenle her iki klinik tabloyu akselere-malign hipertansiyon tanımı şeklinde birleştirmek daha uygun olur (1). Bu durum daha çok kronik hipertansiflerde ortaya çıkar.

1928'de, Oppenheimer ve Fishberg akselere-malign hipertansiyon sırasında görülebilen ensefalopatik bulguları tanımlamak için hipertansif ensefalopati terimini önermişlerdir. Kan basıncının düşürülmesi ile bulgular normale döner. Ensefalopati daha önce normotansif olup, kan basıncı hızla yükselenlerde (eklampsi gibi) daha sık görülür.

PREVALANS

Hipertansif hastaların %1'inden azında hipertansif kriz gelişir. Hipertansif kriz (%76 acele tedavi gerektiren hipertansiyon; urgency, % 24 acil tedavi gerektiren hipertansiyon; emergency) tüm medikal acillerin dörtte birinden fazlasını oluşturur. Acele tedavi gerektiren hipertansiyonlularda en sık başvuru yakınmaları; baş ağrısı (%22), epistaksis (% 17), baygınlık hissi ve psikomotor ajitasyondur (%10), acil tedavi gerektiren hipertansiyonlularda ise; göğüs ağrısı (27%), dispne (%22), ve nörolojik defisit (%21)'tir.

Hipertansif aciller ile ilgili saptanan uç organ hasarları ise; serebral infarktüs (%24), akut pulmoner ödem (%23), hipertansif ensefalopati (%16) serebral hemoraji'dir (% 4.5).(2)

TANI

Değerlendirme

Tanısal değerlendirme sırasında hastanın kısa anamnezi alınmalı ve hipertansiyonun süresi geçmişteki şiddeti, almakta olduğu reçeteli ve reçetesiz tüm tedaviler, ko-morbid hastalıklar kardiyovasküler ve renal geçirilmiş hastalıklar ilk aşamada sorgulanmalıdır. Hastanın almakta olduğu antihipertansif tedaviye uyumu değerlendirilmelidir.



İçindekiler



Kaynak: toraks.org.tr