ALERJİK BURUN HASTALIĞI (SAMAN NEZLESİ)
 

SAMAN NEZLESİ NEDİR?







Saman nezlesi tanımı yanlış

isimlendirilmektedir. Çünkü saman bu olaya neden olmaz. Hastalık; akan,

kaşınan burun ve göz, hapşırma, boğaz kaşıntısından oluşmaktadır. Havayla

solunan parçacıklara karşı gelişen allerji buna neden olmaktadır. Yaz gribi

ise bilinen Virüs enfeksiyonlarından farklıdır, gribin aksine saman nezlesi

gibi havadaki parçacıklara karşı gelişen bir alerjidir. Saman nezlesi ve yaz

gribi tıp dilinde allerjik rinit olarak bilinen durum için kullanılan yaygın

isimlerdir. (Rinit, burun iltihabıdır.)



Bazı insanlar çok hafif

atlatırken bazıları için çok ağır geçmekte, işlerini engellemekte ve yaşam

kalitesini bozmaktadır.













ALLERJİNİN

NEDENİ NEDİR?



Bir bitki veya hayvana ait bir

parçacık vücuda girerse bu istilayı önlemek amacıyla bağışıklık sistemine

ait bir yanıt gelişir. Normal şartlar altında bu yararlı, doğal bir

korunmadır. Bununla birlikte bazı kişiler bir takım maddelere karşı aşırı

reaksiyon göstermektedir. Bu maddelere allerjen, kişilere ise allerjik

denilmektedir. Bu olay ailevi olarak görülme eğilimi göstermektedir.

Allerjenler vücudu antikor

yapmak üzere uyarırlar. Bunlar daha sonra allerjenlerle birleşerek, vücutta

bu şekilde istenmeyen etkilere yol açan bazı kimyasal maddelerin

salgılamasına neden olurlar. Histamin bunlar içinde en iyi bilinen kimyasal

maddedir. Bu madde burun zarlarının şişmesine, kaşıntıya, tahrişe ve aşırı

miktarda akıntı oluşmasına neden olur.







HANGİ ALLERJENLER RİNİT YAPAR?



Havada taşınabilecek kadar

küçük ve hafif olan hayvan ve bitki proteinleri gözümüz burnumuz ve

boğazımızdaki zarlar üzerinde birikirler. Polenler, mantar sporları, hayvan

tüyleri ve ev tozu bu parçacıkların en sık rastlananlarındandır.



İlkbaharın erken dönemlerinde

polenler yada çevrede sıklıkla rastlanan ağaçlar neden olmaktadır.

İlkbaharın geç dönemlerinde ise polenler çayırlardan kaynaklanmaktadır.

Renkli süs bitkileri nadir olarak allerjiye neden olmaktadır. Çünkü onların

polenleri havayla taşınamayacak kadar ağırdır. Bu bitkilerin polenleri bir

yerden bir yere böcekler tarafından taşınmaktadır. Bazı bitkiler ise

Ağustosun sonunda polen vermeye başlarlar. Bu eylül ayı boyunca devam eder.

Kimi zaman ekim ayına kadar veya ilk soğuklara kadar polen verdiği olur.





Mantarlar ekmeği küflendiren,

meyvelerin bozulmasına neden olan küflerdir. Aynı zamanda kuru yapraklarda,

çayırlarda, samanda, tohumlarda diğer bitki ve toprakta da bulunurlar.

Soğuğa dirençli oldukları için allerji sorunu uzundur ve karın toprağı

kapattığı dönemler dışında tüm bir yıl sporları havada bulunur.



Ev içinde mantarlar ev

bitkilerinde ve onların saksı toprağında yaşar. Bodrum katları ve çamaşır

odaları gibi nemli yerlerin yanı sıra peynirde ve mayalanmış içkilerde de

bulunurlar.







YIL BOYUNCA SAMAN NEZLESİ NASIL

DEĞİŞİR?



Allerjenler hayvan artıkları,

kozmetik malzemeler, mantarlar, yiyecekler ve ev tozları da dahil olmak

üzere bütün yıl boyunca bulunurlar. Ev tozu, mobilyalardan dökülen

selülozdan, mantardan, ev hayvanlarında dökülen artıklardan ve böcek

parçalarından oluşan karmaşık bir yapıdır. Allerji kışın sıcak hava

sistemlerinin açılmasıyla ev tozunun etkisi altında artmaktadır.







ALLERJİ

ZARARLI OLABİLİR Mİ?



Allerjik kişilerin soğuk

algınlığına, sinüs enfeksiyonu ve kulak enfeksiyonlarına olan hassasiyetleri

artmıştır. Bu hastalık onları allerjisi olmayan insanlardan daha fazla

rahatsız edebilir. Hatta bazen daha ağır olarak bu kişilerde astım

gelişebilir.







SİZ NE YAPABİLİRSİNİZ?



İdeal olarak allerjinizin

oluştuğu yerden uzakta yaşamayı seçebilirsiniz. Ne yazık ki bu ideal

uygulama nadiren yapılabilir. Ancak aşağıda sıralanan kendi kendinize yardım

önerileri denemeye değerdir.



1.



Çimleri keserken veya ev temizliği yaparken polen maskesi takın.





2.



Isıtma ve havalandırma sistemlerindeki filtreleri aylık olarak değiştirin

yada bir hava temizleme aygıtı kullanmaya başlayın.



3.



Polenlerin çok yoğun olduğu dönemlerde kapıları ve pencereleri kapalı tutun.



4.



Evde bitki ve hayvan bulundurmayın.



5.



Kuş tüyü yastıkları, yün battaniye ve yün örtüleri pamuk veya sentetik

maddeden yapılmış olanlarla değiştirin.



6.



Gerekli olduğunda yeterince antihistaminik ve dekonjestan kullanın.



7.



Yatağınızın baş tarafı yukarı kaldırılmış bir şekilde uyuyun.





8.



Genel sağlık kurallarına uyun.





- Her gün egzersiz yapın.

- Sigarayı bırakın ve diğer

hava kirliliğine neden olan şeylerden uzak durun. - Dengeli beslenin

karbonhitratları aza indirin. - Diyetinizi vitaminleri

ekleyin (C vitamini)



9.



Doktorunuzun tavsiyelerine uyun



Kış aylarında iyi bir

nemlendirici kullanın. Çünkü kuru ev içi havası birçok allerjik kişinin

kötüleşmesine neden olmaktadır. Ancak nemlendiricide mantar üreme şansına da

dikkat edin.







DOKTORUNUZ SİZİN İÇİN NE

YAPABİLİR?



Kulak Burun Boğaz uzmanınız tam

bir kulak, burun, boğaz, baş ve boyun muayenesi yapacaktır. Dikkatli bir

değerlendirme sonucunda doktorunuz şikayetlerinize herhangi bir enfeksiyonun

yada yapısal bir bozukluğun yol açıp açmadığına ve bunlara yönelik uygun

tedaviye karar verecektir.



Allerji tedavisinde bir çok

ilaç vardır ve doktorunuz bunlar arasından size en uygun olanını seçecektir.

Bunlar arasında antihistaminikler, dekonjestanlar, kromolin ve kortizonlu

ilaçlar, aşılar vardır. Şüphelenilen bir allerjinin medikal tedavisi aynı

zamanda çevre kontrolü danışmalığınıda kapsamaktadır. Sonuç olarak detaylı

bir hikaye ve iyi bir muayeneden sonra doktorunuz hangi maddeye karşı

allerjiniz olduğunu tespit etmek için testler önerebilir.



Allerji araştırmaları ya kan

tahlili yada deri testi şeklindedir. Modern testler sadece hangi maddeye

karşı allerjiniz olduğu değil bu allerjinin düzeyi de ortaya çıkmaktadır.