Çocuk Diabet Tedavisi
 

Ã�u andaki insülin tedavileri yeterli deðil mi?



Ã�nsan pankreasý iki þekilde insülin salgýlamaktadýr: sürekli insülin salgýsý ki buna bazal insülin salgýsý denmektedir ve yemek sonrasý pik yapan insülin salgýsý. Kan þekeri, bu iki þekilde salgýlanan insülin ile dengelenmektedir. Pompa kullanmayan hastalar, günde 3 kez kýsa veya hýzlý etkili insülin yaparak yemek sonrasý kan þekeri yüksekliklerini önlemekte; gece NPH veya Glargine insülin yaparak gün boyu sürecek insülin etkisi (bazal insülin) elde etmeye çalýþmaktadýrlar. Bununla birlikte özellikle NPH kullananlarda bu insülinin pik etkisi nedeniyle 6-8 saat sonra kan þekeri düþüklükleri yaþanmakta, ayrýca sabaha karþý insülin etkisi azalmaktadýr. Bütün bunlarýn yanýn da deri altýna depo þeklinde (ömeðin20 ünite) Verilen insülin her zaman ayný þekilde kana karýþmamakta, bu da kan þekeri dalgalanmalarýna neden olmaktadýr.

Ã�nsülin pompasýnýn avantajlarý nelerdir?



Ã�nsülin pompasýnýn en önemli avantajý pankreasa daha benzer bir þekilde insülin vermeyi mümkün kýlmasýdýr. Pompa. tedavisine baþlanýrken günlük Ã�ilsülin dozu % 30 azaltýlmakta ve toplam dozun yarýsý 24 saate bölünerek sürekli bazal insülin verilmektedir. Ayrýca sabaha karþý kan þekeri yüksek olanlarda gece 03.00dan sonraki bazal hýz artýrýlabilmektedir. Bir baþka deyiþle gün içindeki ihtiyaçlara göre bazal hýz ayarlanmaktadýr. Bu þekildeki sürekli infüzyon ile deri altýna az miktarda insülin verildiðinden emilim daha iyi ve sabit bir hýzla olmaktadýr. Yine pompaya kumanda ederek istenen miktarda insülin, yemek öncesi bolus olarak verilebilmektedir. Pompa ile normal bolus, geciktirilmiþ bolus, bölünmüþ bolus, çift dalga bolus gibi seçenekler kullanýlarak farklý hýzlarda bolus insülin verilmektedir.

Pompa suni pankreas mýdýr? Yararlarý nelerdir?



Öncelikle pompa suni pankreas (kan þekerini ölçen ve buna göre insülin veren) bir alet deðildir. Pompa yalýzca daha fizyolojik biçimde insülin vermeye yaramaktadýr. Pompa kullanan çocuklarýn günde 4-6 kez kan þekeri ölçmeye devam etmeleri gereklidir. Pompa kullanan hastalarýn HbAlclerinde hafif bir düzelme olduðu(ortalama %0.5), ama esas önemlisi kan þekeri düþüklüðü sýklýðýnda % 50-80 azalma olduðu bildirilmektedir. Ayrýca sabah kan þekeri yüksekliði olan çocuklarda bu sorunun çözümüne katkýda bulunmaktadýr.

Bütün Tip 1 diyabetli çocuklar pompa kullanmalý mý?



Ã�u anda kullandýklarý insülin tedavi rejimleri ile kan þekeri dengeleri iyi ve HbAlc < % 7 hastalarýn pompa kullanmasýna gerek yoktur. Pompanýn aile ve çocuklardan daha fazla katký ve çaba istediði unutulmamalýdýr. Genel olarak sýk þiddetli kan þekeri düþüklüðü yaþayan veya hipoglisemiyi hissetmeyen, þu andaki yöntemlerle kan þekeri dengeleri kötü seyreden, Deðiþik insülin pompalan ve insülin pompasý taþýyan bir çocuk sabah kan þekeri yüksekliði ile baþ edilemeyen ve oynak diyabeti olan çocuklarda pompa tedavisi önerilmektedir

Pompa için yaþ sýnýrý var mý? Tedaviye baþlamak için hangi aþamalardan geçilir?



Son yýllarda küçük çocuklarda da pompanýn etkili olduðu belirtilse de genel olarak 10 yaþýndan büyük çocuklara pompa tedavisi önerilmektedir. Pompa tedavisi baþlamadan önce 3-6 ay çoklu doz insülin tedavisi uygulamasý ve günde 4 kez kan þekeri bakmasý, insülin dozlarýný ayarlayabilme ve besinlerdeki karbonhidrat miktarýný sayabilme yeteneði kazanmasý gereklidir. Hasta ve ailelerinin en az 3 günlük pompa kursundan geçmesi ve tedavinin hastane koþullarýnda baþlanmasý önerilmektedir. Pompa kullanan merkezlerin hastalarýna 24 saat hizmet sunabilmesi gereklidir.

Pompa hiç çýkarýlamaz mý?



Pompa tedavisi esnek bir yaþam tarzý saðlamakla birlikte pompanýn 24 saat vücudunuza takýlý kalmasý gereklidir. Pompa ancak 30 dakika vücuttan ayrýlabilir. Bu durum bazý çocuklara itici gelebilmektedir.

Pompa takýnca bütün sorunlarýmýz bitecek mi?



Daha önce de söylediðimiz gibi pompa mucize yaratacak bir tedavi yöntemi olmadýðý gibi hasta ve ailelerden daha fazla çaba istemektedir. Bu nedenle pompa ancak ihtiyacý olan seçilmiþ hastalarda kullanýlmalýdýr. Pompaný ancak motive çocuklara takýlmasý gerektiði unutulmamalýdýr.

Pompa tedavisi masraflý mý? Ülkemizde pompa kullanýlýyor mu?



Günümüzde insülin pompalarý 3000- 5000 ABD Dolarýna satýlmaktadýr, ayrýca yýlda 1500 dolar kadar sarf malzemesi (kateter vs) gerekmektedir. Bu nedenle normal insülin tedavilerine göre daha pahalýdýr. Ülkemizde pompa tedavisi uygulayan merkezler vardýr, yakýnda Saðlýk Bakanlýðýndan onaylayarak yeni bir pompa piyasaya sürülecektir. Ülkemizde ancak özel rapor alýndýðýnda sosyal güvenlik kuruluþlarý tedavi masraflarýna katkýda bulunmaktadýr