Kan uyuşmazlığı
 

Anne adayınının kanının Rh(-), baba adayının kanının da Rh(+) olduğu durumlarda Rh uygunsuzluğundan bahsedilir. Bunun mutlaka bebekte bir soruna yol açması gerekmez.



Eğer bebek Rh(+) bir kan grubuna sahip olursa bu durumda anne adayının savunma sistemi doğmamış bebeğin kan hücrelerini adeta bir yabancı madde gibi algılayarak onları parçalamak için harekete geçer.



Eğer anne adayının savunma sistemi ilk kez bu hücrelerle karşı karşıyaysa yani ilk gebelikse genellikle sorun yaşanmaz.Ama bu Rh(+) hücreleri****** tanıyarak duyarlılık geliştirmiş olur.Kan uyuşmazlığının bebeğe zararı nedir?Bedenimizin savunma mekanizması şu esasa göre çalışır:Kişisel dokularımızın bir parçası olmayan her madde yabancı ajandır (antijen).Ve ona karşı kendimizi savunmamız ve ondan kurtulmamız gerekir.Bunun içinde vücut savunucu askerler oluşturur (antikorlar).Eğer vücudumuz söz konusu antijenle daha önce karşılaşmışsa zaten askerleri hazırdır.



Bu savunma mekanizması;bir grip enfeksiyonunda vücuda giren mikroba karşı nasıl işliyorsa,bir organın naklinde de öyle işler.Onu da yabancı cisim olarak algılar ve savaşır.Bunun için bu gibi organ nakillerinde savunma sistemini baskılayıcı ilaçlar da verilir.



Bir kişiye kendi kan grubundan olmayan bir kan verildiğinde kanda ; o kan grubuna karşı doğal olarak varolan antikorlar yabancı kanı parçalamak için harekete geçerler.



Rh(-) kan grubu olan bir annenin karnındaki bebek, Rh(+) olan babasından gelen özelliklerle Rh(+) olarak belirlendiğinde Rh uygunsuzluğu klinik önem kazanır. Böyle bir durumda anne kanı bebek kanıyla ilk karşılaşmasında hemen Rh antijenine karşı antikor üretmeye başlar.



-Bu karşılaşmayı engellemede plasenta bariyer görevi yapar.-Genel anlamda fetusta anneden farklı olarak bulunan çok sayıda yapıtaşı olduğundan annenin bebeğini "yabancı" olarak algılamasını engellemek için bu plasenta bariyeri çok önemlidir.-Normal durumlarda bu bariyer doğuma kadar varlığını sürdürür ve anne kanıyla bebek kanı ancak doğum esnasında temasa geçer.-Ancak düşük tehdidi, düşük, placenta previa, ablatio placenta ya da nedeni başka türlü açıklanamayan her türlü kanama esnasında bariyerin zayıflaması ve fetus kanının anne kanına geçmesi mümkündür.



Tamamen normal seyreden bir gebelikte de sağlam plasenta bariyerinden fetusa ait az sayıda kan hücresi anne kanına geçse de bu az miktarda antijenin annenin savunma sistemini harekete geçirmesi zordur ve bu yüzden Rh uygunsuzluğu olan çiftlerin bebeklerinde ilk gebelikte çok nadiren problem olur.



Rh (-) annenin Rh(+) bebeğinin kanıyla ilk temasında savunma sisteminin cevabı yavaş olur ve antikorlar plasentadan fetusa geçerek fetusun hücrelerini parçalamaya zaman bulamadıklarından problem çıkmaz. Ancak anne kanı;bu durumda artık Rh(+) kana karşı duyarlılık geliştirmiştir. İleriki gebeliklerden birinde yine Rh (+) kan grubu taşıyan bir bebeği olursa bu durumda annenin savunma sistemi hızla harekete geçer ve fetus kanını parçalamaya yönelik antikorları hızla ve çok yüksek miktarlarda üretir.



Bu antikorlar anne kanından plasentaya buradan da kordon yoluyla fetus kanına geçerek fetusun alyuvarlarını hızla parçalarlar. Fetusta alyuvarların parçalanması sonucu meydana gelen aneminin şiddetine bağlı olarak fetusta;-kalp yetmezliğinden,



-bu yetmezlik sonucu vücut boşluklarında sıvı birikmesine



-hatta ölüme kadar gidebilen durumlar ortaya çıkar.



Fetusa ait alyuvarların parçalanmasıyla açığa çıkan bilirubin adlı madde belli bir seviyenin üstüne çıktığında bebeğin beynine zarar verebilir.Tedavi:



-Rh uygunsuzluğu olan bir çiftin bebeğinde immunize Rh uygunsuzluğu ortaya çıkmasının engellenmesi mümkündür. Bunun için Rh (-) kan grubu taşıyan annenin bebeğinin Rh(+)kan grubuyla ilk karşılaşmasını engellemek gerekir. Bunun için hazırlanmış özel preperatlar vardır.Enjeksiyon şeklinde uygulanır.



-Bu enjeksiyonların içinde Rh (+) kan grubuna karşı antikorlar vardır. Bu antikorlar daha önce Rh(+) kanla karşılaşmış Rh(-) annelerin ürettikleri antikorların aynısıdır. Bu antikorlar anneye kalça yoluyla enjekte edildiğinde anne kanına geçerek tüm Rh(+) antijen taşıyan hücreleri bulur ve anne savunma sistemi henüz bu Rh(+) antijenleri görmeden bunları parçalayarak ilk teması engeller.