Çoğul gebelik, tüp bebeğin kaderi mi?
 

Herhangi bir yumurtlama ve tüp bebek tedavisi yapılmaksızın kendiliğinden oluşan gebeliklerde, ikiz ve üçüz bebek şansı yüzde 2- 3'ü geçmiyor. Ancak son yıllarda yaygın şekilde uygulanan yumurtlama ve özellikle tüp bebek tedavileri ile, çoğul gebelik riski yüzde 30-40'lara kadar yükseldi. Yıllardır çocuk özlemi çeken aileler tarafından kabul edilebilir hattâ cazip görülebilen çoğul gebelikler, anne adayı ve bebek sağlığı açısından tehlikeli olabiliyor. Hacettepe Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü Başkanı Prof. Dr. Timur Gürgan, tüp bebek yöntemleri ve çoğul gebeliklerle ilgili sorularımızı cevapladı:







Çoğul gebeliklerin anne adayı için riskleri nelerdir?







gebelik sırasında anne adayında birçok değişiklikler meydana geliyor. kan hacmi ve kalbin kanı pompalama hızı artarken, gebelik hormonları yüzünden gebeliğe özgü gebelik tansiyonu, gebelik şekeri gibi rahatsızlıklar görülebiliyor. gebelik takibinde sadece bebek değil annenin de yakından takip edilmesi gerekiyor. İkiz, üçüz gebeliklerde ise bu rahatsızlık ve değişiklikler daha yüksek oranda oluşabiliyor. Annede gelişecek kansızlık, hipertansiyon, şeker hastalığı ve kanama problemleri, anne hayatını tehlikeye sokabiliyor. Doğum genellikle operasyonla gerçekleştirildiği için, doğum sonrası kanamalar sık görülüyor. gebelik sırasında erken doğum ağrılarının başlaması, rahim ağzının erken açılması, gebelik zehirlenmesi ve enfeksiyonlar ve bu yüzden hamilelik boyuncu hastanede yatma riski, çoğul gebeliklerde çok daha yüksek.







Çoğul gebeliğin bebekler açısından riskleri nelerdir?







Çoğul gebelikler, yüksek oranda erken doğumla sonuçlanıyor. İkiz gebelikler 34'üncü haftalarda, üçüz gebelikler 32- 33. haftalarda daha fazla sayıda gebeliklerde ise 25-28 haftalarda doğum gerçekleşiyor. Belli bir haftaya kadar (genellikle 35-36. haftalar) erken doğumlarda çocuk doktorlarının da yardımı ile ciddi sorunlar yaşanmıyor. Ancak daha erken haftalardaki doğumlarda başta akciğer gelişim yetmezliği olmak üzere birçok ciddi problem yüzünden bebek ölümlerine rastlanıyor. Şiddetli iltihaplanmalar, kanamalar, organ yetmezlikleri sebebiyle oluşan görme bozuklukları, körlük, zeka geriliği, fiziksel gelişme ve büyüme eksiklikleri çocuğun hayatını çekilmez yapıyor.







üremeye yardımcı teknikler neden çoğul gebelik riskini artırıyor?







Normalde kadınlar her ay bir yumurta üretmektedir. Yumurtlama tedavisi ile gebe kalmakta güçlük çeken çiftlerin gebelik şansını artırmak için, yumurta sayısını artırmaya yönelik olarak çeşitli ilaç ya da hormon tedavisi veriliyor. Bu aşamada hastayı takip eden doktorun hastayı yakından izleyerek yumurtlama tedavisini kontrollü şekilde uygulaması gerekmektedir, yani; eğer hasta 2- 3 hatta 4 yumurtadan fazla geliştiriyorsa, tedavinin riskleri ve sonuçları ile ilgili hasta bilinçlendirilmeli. Öte yandan tüp bebek tedavisinde, belli bir dereceye kadar hastadan fazla sayıda yumurta alınması amaçlanıyor. Böylece tüp bebek-mikroenjeksiyon işlemine girecek yumurta sayısı artıyor. gebelik başlangıcını sağlayacak hücreler (embriyo) fazla olunca, gebelik şansı artıyor. Tüp bebek tedavisinde genellikle birden fazla embriyo rahme yerleştiriliyor. Bu şekilde hastanın durumuna, yaşına göre yüzde 50-60'lara varan gebelik oranlarına ulaşılabiliyor. Rahme yerleştirilen embriyolardan arta kalan embriyolar dondurularak, daha sonra kullanılabiliyor.







Çoğul gebelik oluştuktan sonra, embriyo sayısı azaltılamaz mı?







Çoğul gebelik oluştuktan sonra, embriyo sayısının azaltılması işlemi kolay değildir. Tecrübeli ellerde yapılmadığı takdirde gebelik kaybı,iltihaplanma, kanama, psikolojik ve etik sorunlarla karşılaşılabilir.







Tüp bebek tedavisinde ideal tedavi ve planlama nasıl yapılmalıdır?







Tedavinin her aşaması, yani yumurtlama tedavisi, yumurta toplama işlemi, laboratuardaki tüm aşamalar, embriyo transferi titizlikle planlanmalı ve yapılmalıdır. Embriyo transferinde teknik kadar, embriyonun seçilmesi yani; gebelik oluşturacak kalitedeki embriyoların belirlenebilmesi ve transfer edilecek embriyo sayısının hastanın yaşına, eşinin sperm durumuna, rahim ve hormonal özelliklerine göre belirlenmesi gerekir. gebelik oluşturma potansiyeli yüksek embriyolar seçilerek, transfer edilecek embriyo sayısı azaltılabilirse, hem iyi bir gebelik oranı yakalanmış olur, hem de çoğul gebelik riski düşürülür.







Yüksek kalitedeki embriyo nasıl belirlenir?







Tüp bebek tedavisi başında yumurta ve spermdeki bazı özelliklerle, kullanılan yumurta ve spermden gelişecek döllenme kalitesi anlaşılabiliyor. Daha sonraki aşamada döllenen yumurtadaki bazı kriterlerle bu yumurtadan gelişecek embriyo kalitesi belirlenebiliyor. Embriyo dediğimiz gebelik başlangıcı hücreler geliştiğinde de, görünümlerine, hücre sayısına ve hücre sayısındaki artış hızına göre kalitelere ayrılıyor. İçlerinden en kalitelileri transfer için seçiliyor.(D. B. Tercüman)



Kaynak : Bayposta.com