Östrojen Eksikliği ve Sonuçları
 

östrojen üretiminin azalması menopozla birlikte her kadının yaşadığı bir problemdir. Bu tablonun menopoz dışında rastlandığı durumlar beyinden salgılanarak yumurtalıklardan östrojen üretilmesini sağlayan hormonların yetersizliği ile ilgilidir. Aşırı stres, ağır egzersiz, aşırı zayıflık buna neden olabilir. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Numan Bayazıt konuyla ilgili ilginç bir noktayı anltıyor: İdamı bekleyen mahkum kadınların hemen hepsinde adetlerin durduğu gözlenmiştir. Yarışmalara katılmak için ağır egzersiz yapan kadın sporcularda da benzer şikayetler olabilmektedir. Anoreksia nevroza ve bulimnia aynı tabloyu ortaya çıkarır. Bu problemlerin hepsinde yumurtalıklarda yeterli yumurta olduğu halde beyinden gerekli hormonal uyarı gelmemektedir. Menopozda ise yumurtalar tükenmiştir. Beyin tersine aşırı hormon salgılar. FSH yükselir. Ancak yumurta olmadığından cevap yoktur. Dolayısı ile östrojen de üretilemez.







Menopoz

Kadınlar doğduklarında belli bir sayıda yumurta ile doğarlar. Erkeklerdeki sperm gibi yenileri yapılmaz. Olanlar sırası geldiğinde büyüyüp çatlarlar. Ancak tükenme süreci bundan bağımsız, engellenemeyen bir mekanizmadır. Yumurtalar kadın daha annesinin karnındayken yani fetusken azalmaya başlar. Bu azalma bebeklikte, ergenlikte, gebelikte, korunmak için doğum kontrol hapı kullanılırken özetle her zaman devam eder. Ortalama 51 yaşında tükenir. Kadınların %1'i ise 40 yaşından önce menopoza girer. Bu durum erken menopoz olarak tanımlanır.

- Anneler ve kızları genellikle aynı yaşta menopoza girerler.



- Normalin altında gıda alan aşırı zayıf kadınların ve vejeteryanların daha erken menopoza girdiğine dair yeterince delil vardır.



- Sigara içen kadınlar ortalama 1,5 yıl daha erken menopoza girerler.



- İlk adet yaşı, ırk ve doğum sayısı ile menopoz yaşı arasında bağlantı yoktur.

Menopoz genellikle birden başlamaz. Bir geçiş süreci yaşanır. Bu dönem 2–8 yıl öncesinden başlar ve adet düzensizlikleri ile kendini gösterir. Genelde adet araları uzar.

östrojen eksikliği







Vücuttaki östrojen eksikliğinin adetlerin durması dışında bazı fiziksel sonuçları vardır.

- Sıcak basmaları: 2 – 6 dakika sürer, terleme ve çarpıntı eşlik edebilir. Günde bir kez veya 15 kereden fazla olabilir. östrojen eksikliğinin ruh sağlığı üzerine kanıtlanmış direk bir etkisi yoktur ama sıcak basmaları nedeni ile uykuların bozulması ertesi günün performansını ve günlük olaylarla baş edilmesini olumsuz yönde etkiler.



- Kemik erimesi: östrojen eksikliğinin en ciddi sonuçlarındandır.



- Atrofik değişiklikler: Vajina girişini örten mukoza adı verilen yüzeyel doku incelip kurur. İlişkide ağrı, kaşıntı ve darlığa neden olur. Aynı nedenle idrar yolları ile ilgili şikayetler gelişir. Bunlar yanma, idrar kaçırma, sık idrara çıkma şeklinde görülür.



- Kalp – Damar hastalıkları: östrojenin kalp krizine karşı koruyucu etkisi vardır. Menopozdan önce kadınların erkeklere göre 20 yıl avantajı vardır. Bu etki muhtemelen östrojen hormonunun kolesterol seviyeleri üzerindeki olumlu etkisine bağlıdır. Ancak menopozdan sonra bu avantaj kaybolur. 60 yaşına gelindiğinde zararlı kolesterol düzeyleri kadınlarda daha yüksektir



- Ciltte kollajen dokunun miktarı ve kalitesi azalır. Kollejen cildin esnekliğinde önemli rol oynar. östrojen eksikliğinde cilt incelir.

Op. Dr. Numan Bayazıt şöyle diyor: Yukarıdaki birbirinden çok farklı durumların her birinde tedavi yaklaşımı da farklı olacaktır. Bu yaklaşımlarda östrojen hormonunun yerine konulması da vardır. Son yıllarda östrojen tedavileri ile ilgili olarak ortaya çıkan yan etkiler artık bu ilaçların daha az ve daha dikkatli kullanılmasına neden olmuştur. Tıpta ilaç kullanılırken öncelikli kriter sağlanan faydanın yan etkilerden fazla olmasıdır.





Kaynak: saglicaklakal.com