[Işıldayan Safir]

"Değerli insanların en iyi etkilerini, onların yanından ayrıldığımız zaman hissederiz."
RALPH WALDO EMERSON

Hepimiz kendimizin kim olduğu yolundaki görüşümüzde tutarlı biçimde davranırız. Bunun da nedeni, insan organizmasında en güçlü ihtiyaçlardan birinin, tutarlılık ihtiyacı olmasına dayanır.

Hayatımız boyunca, tutarsızlığa çok büyük acıları, tutarlı olmaya da çok büyük zevkleri bağlamaya alışmışızdır. Bir düşünün. Başka şey söyleyip başka şey yapan insanlara ne etiket takarız? İki yüzlü, sahtekâr, maymun iştahlı, dengesiz, güvenilmez, oynak, dalgacı, yalancı. Siz bu etiketlerin kendinize takılmasını ister miydiniz? Hattâ kendinizi böyle biri olarak düşünmek ister miydiniz? Cevap besbelli. Gümbürtülü bir "hayır!" Sonuçta da ne zaman bir tutum benimsesek, inancımızı belli edecek olsak, özellikle herkesin gözüne görünen bir şeyler yaparken hep o benimsediğimiz tutumla tutarlı davranmaya çalışırız, bu esneklikten uzak davranışımızın bize ilerde nelere mal olacağına da aldırmayız.

Öte yandan ortaya koyduğumuz kimliğimizle tutarlı davranmanın da çok büyük ödülleri vardır. Tutarlı kişilere ne deriz? Kullandığımız kelimeler bellidir: güvenilir, sadık, dengeli, sağlam, zeki, istikrarlı, mantıklı, dürüst. Sizden söz edilirken hep bu sözler kullanılsa kendinizi nasıl hissederdiniz? Kendinizi böyle biri olarak düşününce neler hissederdiniz? Bunun da cevabı belli. Çoğu insan bayılır buna. Böylece tutarlı kalma ihtiyacı da acıdan kaçma ve zevke ulaşma yeteneğinize kopmaz biçimde bağlanmış oluyor.