[Bluesky24]

Pek çok kişi etraflarında bir kadının kediden bulaşan

bir hastalık yüzünden düşük ya da ölü doğum yaptığı

öykülerini duymuştur. Bu öyküler nedeni ile hamile kadınlar

genelde kedi köpek gibi evcil hayvanlardan uzak durmaya

çalışırlar. Hatta hamilelik öncesinde evlerinde bu tür

evcil hayvan besleyenler ya bu dostlarını ebediyen terk ederler

ya da bir tanıdıklarına vermeye çalışırlar. Hamilelikleri

sırasında da kedi ya da köpek beslenen evlere pek uğramazlar.





Kedilerden bulaştığı inancı yaygın olan bu hastalığın

adı toksoplazmozis'dir. Gerçekçi olmak gerekirse insanlara

bulaşan toksoplazma enfeksiyonlarında kediler en az

suçlanması gereken faktördür.



Toksoplazmozis nedir?



Toksoplazmozis Toxoplasma gondii adı verilen parazitin neden

olduğu bir enfeksiyondur. İlk kez 1908 yılında Afrikada gondi

adı verilen bir tür kemirgende saptanmıştır. Tüm dünyada

insanların da dahil olduğu pekçok tür omurgalı canlıda

enfeksiyona neden olur. Buna karşılık sadece evcil kedilerin

barsağında dişisi ve erkeği bir araya gelerek üreyebilir.

Başka bir yerde üremesi mümkün değildir. Bu enfektif

parazitler kedinin dışkısı ile dış dünyaya atılır ve

buradan diğer canlılara sindirim sistemi yolu ile bulaşır.

Bir başka değişle enfeskiyonun insan ya da diğer hayvanlara

bulaşabilmesi için ağızlarından girmesi gerekir.



Toksoplazmozis nasıl bulaşır?



Kediler de bu paraziti enfekte bir hayvanı (fare gibi) çiğ

olarak yediklerinde alırlar. Bundan sonta yaklaşık 2 hafta

süreyle parazit kedinin barsağında çoğalır. Takip eden

dönemde kedinin dışkısı ile dışarıya atılır. Atılan bu

parazitlerin bulaşıcı olabilmesi için dış dünyada 24 saat

geçirmeleri gerekir. Daha önce bulaşıcılıkları olmaz.

Enfekte bir kedi yaklaşık 2-3 hafta süreyle dışkısı ile

parazit atar. Bundan sonraki dönemde kedinin dışkısında

parazit olmaz. Bir kere toksoplazma enfeksiyonu geçiren kedi

bağışıklık kazanır ve daha sonra yeniden enfekte

olmayacağı gibi bulaştırıcılık özelliği de taşımaz

Benzer bir özellik insanlarda da vardır. Bir kere enfeksiyon

geçiren bir kişi bağışıklık kazanır ve daha sonra yeniden

hastalanmaz.



Sokak kedileri genelde bu enfeksiyonu yaşamlarının çok

erken döneminde geçirirler ve beğışıklık kazanırlar. Bu

nedenle büyük sokak kedilerinden enfeksiyon bulaşması çok

uzak bir olasılıktır.Benzer şekilde çiğ etle beslenmeyen

sadece kuru mama yiyen ve sokağa çıkmayan ev kedilerinde ise

hastalığın görülmesi olanaksızdır.



Kedinin dışkısı ile toprağa atılan ve 24 saat içinde

bulaşıcı özellik kazanan parazitler beslenme sırasında

(örneğin otlaklarda) sığır, koyun, inek gibi hayvanların

sindirim sitemine geçer. Daha sonra buradan kas dokusu içine

geçerek hayvanı enfekte eder. Böyle bir hayvanın eti

pişirilmeden ya da az pişirilerek bir insan tarafından

yendiğinde direkt olarak o insanda da enfeksiyona neden olur.

Bir başka bulaşma yolu da toksoplazma bulunan toprakla temas

etmiş meyve ve sebzelerin uygun şekilde yıkanmadan yenmesidir.





Görüldüğü gibi toksoplazma insana 3 temel şekilde

bulaşabilir.





Enfekte bir kedinin dışıkısı ile temas edip daha

sonra bu temasın gerçekleştiği eli yıkamadan ağıza

götürmek

Enfekte bir hayvanın etini iyice pişirmeden yemek

Paraziti barındıran bir besin maddesini iyice

yıkamadan yemek





İnsanlarda bir bulaşma yolu daha vardır:





Enfekte bir anne adayından hamilelik sırasında

bebeğine bulaşması





Ne sıklıkta görülür



Tüm dünyada toksoplazmozisin görülme

sıklığı konusunda net bir istatistik yoktur. Ancak

insanların yaklaşık %25-50'sinin yaşamlarının herhangi bir

döneminde parazitle temas ettikleri ve enfekte oldukları tahmin

edilmektedir. Ilıman iklimlerde daha fazla görülür.

Hastalığın en fazla görüldüğü Fransa'da insanların

%65'inin bu enfeksiyonu geçirdiği tahmin edilmektedir.



Belirtileri nelerdir?



Toksoplazma enfeksiyonları erişkinlerde genelde pek belirti

vermez. Çoğu zaman doktora gitme gereksinimi doğurmayan hafif

bir soğuk algınlığı şeklinde atlatılır. Hafif kas ve

eklem ağrıları, halsizlik, yorgunluk, lenf düğümlerinde

şişlik gibi belirtiler görülebilir. Belirtiler birkaç hafta

ile birkaç ay içinde kendiliğinden geriler. Çok nadiren göz

enfeksiyonlarına neden olabilir.



Bağışıklık sistemi baskılanmış lösemi, lenfoma, AIDS

hastaları ile organ nakli yapılan hastalarda çok daha ağır

seyredebilir ve hatta ölümlere neden olabilir.



Tanısı nasıl konur?



Toksoplazmozis kanda bu parazite karşı vücudun bağışıklık

sisteminin ürettiği antikorların varlığının saptanması

ile konur. Yapılan incelemede toksoplazmaya karşı IgG

pozitifliği hastalığın daha önceden geçirildiği ve

bağışıklık olduğu anlamına gelir. Böyle bir durumda

yeniden toksoplazmaya yakalanmak mümkün değildir. kanda IgM

varlığı ise aktif yeni bir enfeksiyon varlığını

gösterebilir. Böyle bir durumda tekrarlanan incelemelerde IgM

düzeylerinde artış görülmesi ile tanı konur ve tedavi

edilir. Hem IgG hem de IgM negatifliğinde hastalık yok ve kişi

daha önce bu hastalık ile hiç karşılaşmamış demektir ve

toksoplazmaya yakalanmamak için önlemlerin alınması

gerekmektedir.



Bebek için riskleri nelerdir?



Hamilelikleri sırasında toksoplazma enfeksiyonuna yakalanan

kadınların sadece %30-40'ı bu hastalığı bebeklerine

geçirirler.



Annedeki enfeksiyonun bebeği de etkileme riski gebelik yaşı

ile direkt ilişkilidir. Bu risk gebeliğin son trimesterında

daha yüksektir ve %70'le kadar ulaşabilirken bu oran ilk

trimester enfeksiyonlarında %15'ler civarındadır. Ancak ilk

trimesterda bebeğe enfeksiyon geçme olasılığı düşük

olmasına rağmen bebekte yaratacağı zarar daha fazladır.



Bir başka deyişle son 3 ayda bebeğe enfeksiyon geçmesi

daha kolay ancak zarar yaratma olasılığı son derece

düşükken, ilk 3 ayda çok zor geçen enfeksiyon daha ciddi

sorunlara neden olmaktadır.



Erken dönemde görülen toksoplazma düşük ya da ölü

doğumlara neden olabilir. Toksoplazmanın diğer etkileri ise

beyin hasarı, beyinde su toplanması (hidrosefali), görme ve

işitme bozuklukları, gelişme geriliği, zeka geriliği ve

epilepsi gibi sinir sistemi bozukluklarıdır.



Hamilelikte toksoplazma

enfeksiyonu saptanırsa ne yapılmalıdır?



Hamilelikl sırasında anne adayında toksoplazma enfeskiyonu

saptanması bebekte mutlaka bir sorun olacağı anlamına gelmez.

Böyle bir durumda detaylı ultrasonografi ile enfeksiyonun

bebekte zarar oluşturup oluşturmadığı aranır. 20. gebelik

haftasından sonra ise bebeğin göbek kordonundan kan alınarak

(kordosentez) kesin tanı konulabilir. Burada bebek kanında IgM

varlığı bebekte enfeksiyon olduğunun kesin belirtisidir.



Tedavi



Hamile olmayan bir kadında toksoplazmanın tedavisi antibiyotik

ile yapılır. Hamilelerde ise uygulanan antibiyotiğin bebekte

oluşması muhtemel hasarı engelleyip engellemediği açık

değildir.



Eğer bebekte ciddi sekel saptanır ise tercih edilmesi

gereken yöntem gebeliğin sonlandırılmasıdır.



Hamilelikte toksoplazmaya

bağışıklık olmadığı saptanırsa ne yapılmalıdır?



Böyle bir durumda toksoplazmadan korunma önlemlerine dikkat

edilmeli ve belirli aralıklarla kanda toksoplazmaya karşı

antikor oluşup oluşmadığı araştırılmalıdır.



Toksoplazmadan korunma yolları



Toksoplazmadan korunmanın en etkili yolu hijyen kurallarına

uymaktır





Ellerinizi sık sık yıkayın.

Eğer toprak ile uğraşıyorsanız mutlaka eldiven giyin



Çiğ ya da az pişmiş et yemeyin (salam sucuk vb)

Çiğ et ile temas ettikten sonra mutlaka ellerinizi

yıkayın

Çiğ et kesiiğiniz bıçak ile iyice yıkamadan başka

bir madde kesmeyin

Çiğ et kestiğiniz kesme tahtalarını iyice yıkamadan

üzerinde başka bir işlem yapmayın

Çiğ sebze ve meyveleri mutlaka çok iyi yıkayın

Tercihan dışarıda yeşil yapraklı salataları yemeyin



Pastörüze edilmemiş süt içmeyin bu tür sütlerden

üretilmiş ürünleri kullanmayın

Evde kedi varsa kumunu siz değiştirmeyin

Kedinin kumunun 24 saat aralıklarla mutlaka

değişmesini sağlayın

Kedinizi dışarı bırakmayın

Kedinize çiğ et yedirmeyin





Ev kedisinden toksoplazma bulaşması son derece nadirdir ve

hamile kaldığınızda evdeki kedinizi göndermeniz gerekmez.

Konu ile ilgili olarak hamilelikte

kedi beslemek güvenli midir? başlıklı yazıyı

okumanızı öneririm.







[/b]











Bu yazı ilginizi çektiyse aşağıdaki

yazıları da okumanızı öneririm













Hamilelikte kedi

beslemek güvenli midir ?



















Geri































































10 Şubat 2008



Saat: 14:20







UYARI



Çin

Malı ürünlere dikkat !

















































































































































Unutmayın!





Çalışan

anne adayları: Doğum

öncesi iznine ayrılmak için yapmanız gereken

işlemleri unutmayın













































Kaynak: Dr. Mumcu