[zeitgeist]

Rönesans: Yeniden Doğuş (1450 - 1600)



Leonardo da Vinci, Michelangelo, Shakespeare, Cervantes, Kolombus, Magellan gibi dehaların yetiştiği Rönesans döneminde plastik sanatlar, edebiyat, coğrafya ve dini görüşler yeni baştan şekillenirken, müziğin de bu değişimden nasibini almasına şaşmamak gerek. Petrarca'nın şarkı gibi okunan Canzoniere adlı şiirlerinin tüm İtalya'yı etkisi altına almasıyla birlikte bu aşk şiirlerini dramatik ve ritimli bir havada söylemek o dönemde moda oldu ve böylece Madrigal denen tür doğdu. En az üç, ama çoğu zaman daha fazla sesin birleştirilmesi ile şekillenen bu yeni tür, madrigalizm denen bir takım oyununun da ortaya çıkmasına sebep oldu. Pek eğlenceli olan bu oyunda mesela "mutlu" kelimesi söyleniyorsa şarkıyı neşeli bir ses tonuyla söylüyorlardı. Ya da mesela "bir tepeden aşağı inmek"ten bahsediliyorsa, ses giderek alçalıyordu. Kelimelerin anlamları ve içerikleri ses tonlarıyla şekillendirilip kuvvetlendiriliyordu. Şansonların (çok sesli Fransız aşk şarkıları) ve Liedlerin (Alman aşk şarkıları) yaygınlaşması da bu döneme rastlar. Rönesans'ın yaşam sevinci, dansları, danslar da çalgıları arttırdı. Bu dönemde yeni çalgılar icat edildiği gibi, eski çalgıların da sesleri büyütüldü ve zenginleştirildi; org, klavsen, lavta, arp, flüt, yan-flüt, kornet, trompet ve tabii ki viyola bu döneme damgalarını vurdular. Ritmi güçlendirmek amacıyla vurmalı çalgıların da bu gelişime katılmasıyla büyük davullar, ziller, üçgenler ve defler dönemin orkestralarındaki yerlerini aldılar.