[bluemoon24]

Doğumu anlamak



[/b]

Yazan: Dr.Alper mumcu Tarih[img]/images/smilies/biggrin.gif[/img]oğum tüm insanları büyüleyen bir olaydır. Televizyonda

ya da gerçek yaşamda bir canlının dünyaya gelişine

tanıklık etmek zaman zaman o olayı yaşamak kadar heyacan

uyandıran bir durumdur. Bir canlının içinden yeni bir

canlının çıkışını anlayabilmek ancak oluş

mekanizmasını kavrayarak mümkün olabilir.



Normal doğum pekçok işlemin birarada sürdürüldüğü bir

fonksiyondur. Rahimin kasılması, kasılmalarla birlikte rahim

ağzının incelme ve açılması, bebeğin o dar kemik tünele

kendini uydurarak içinden geçişi ve dünyaya gelişi doğanın

mucizelerinden birisidir.



Pekçok insan bu oayın nasıl geliştiğini anlamakta

güçlük çeker. Oysa doğum basit bazı fizik kurallarının

insan fizyolojisine yansıması gibidir. Kapalı bir yerde

bulunan bir nesnenin dışarıya çıkabilmesi için dış

dünyaya açılan bir kapıya gerek vardır. Bu kapı rahim

ağzıdır.



Normalde tüm gebelik süresince bebek rahim içinde dış

dünya ile temas etmeden gelişir. Doğum zamanı geldiğinde

rahim ağzı açılarak bebeğin çıkışına olanak tanır.

Rahim ağzındaki bu açılma efasman ve dilatasyon olarak

adlandırılır.



Efasman rahim ağzının incelmesi ya da bir başka deyişle

kısalması, dilatasyon ise açılmasıdır.







İlk resimde rahim ağzı yani serviks tamamen kapalı ve

uzundur. Uzunluğu yaklaşık 4 santimetre kadardır. Doğum

zamanı yaklaştığında serviksin dokusu içinde bulunan su

miktarı artar, serviks yumuşar ve öne doğru dönmeye başlar.

Bazen fark edilen bazen de fark edilmeyen kasılmaların

etkisiyle bu incelme giderek artar. Serviksteki efasman yüzde

olarak ifade edilir. İlk resimde %100 olan efasman ikinci

resimde %50 olmuştur. Doğum eylemi ilerledikçe kasılmalar ve

bebeğin uyguladığı basınç sonucu üçüncü resimde efasman

tam yani %100 olmuştur. Bu aşamada serviks neredeyse bir

kağıt kadar incelmiştir. Servikste incelme devam ederken bir

yandan da açılma başlar. Dördüncü resimde 3-4 santimetre

olan açıklık kasılmaların etksisi sonucu bebeğin başının

baskısıyla beşinci resimde 8-9 santimetreye ulaşmıştır.

Bundan sonraki aşamada ise bebeğin kafasının en geniş çapı

ile aynı uzunluğa ulaşır. Tam açıklık olarak

adlandırılan bu durum yaklaşık 10 santimetreye denk gelir.



Açıklık 3-4 santimetre oluncaya kadar geçen süre doğumun

birinci evresinin latent fazı olarak adlandırılır ve bu

aşamada ağrıların sıklığı ve şiddeti çok fazla

değildir. Daha sonra ise aktif faz başlar ve kasılmaların hem

sıklığı hem de şiddeti giderek artar.



Rahim ağzı incelip açılırken bebeğin başı da yavaş

yavaş aşağıya doğru inmeye başlar.Bu iniş sırasında her iki yandaki kemik çıkıntılara

ulaşıldığında bebek sıfır pozisyonunda olarak tarif

edilir. Bebeğin başının 0 noktasına ulaşması angaje

olduğu yani doğum kanalına girdiğini belirler.



Doğumu etkileyen önemli noktalardan birisi de bebeğin

başının doğum kanalındaki duruşudur. Normalde bebeğin

çenesi göğsüne dayalı durumdadır. Buna fleksiyon adı

verilir. Doğum kanalından geçtikten sonra bebeğin kafası

vajina çıkışına ulaştığında bebek çenesine dayalı olan

göğsünü ye doğru atarak yani defleksiyon yaparak doğar.

Bu işi becerebilmesi için en ideal pozisyon yüzü annenin

arkasına bakar durumda doğum kanalına girmesidir. Böyle bir

durumda kafasının arkasında yer alan occiput adlı kemik

annenin önünde olacak ve bebek kafasını defleksiyona

getirerek kolaylıkla vajinadan çıkabilecektir. Occiptun arkada

olması yani bebeğin yüzünün annenin önüne bakması

durumunda ise bebek doğabilmek için çenesini daha çok

göğsüne yaklaştırmak zorunda kalacaktır. Zaten fleksiyonda

olması nedeni ile böyle bir durumda doğum çok zor

olabilecektir.Annenin vajeninden bakıldığında doğum anıunda bebeğin

başının ideal duruşu yukarıdaki resimde görülmektedir.

Burada alın annenin arkasında occiput kemiği ise önündedir.

Bebek kafasını arkaya doğru atarak yani defleksiyon yaparak

kolayca doğar. Alttaki resim incelendiğinde olayı anlamak

biraz daha kolay olabilir.Bebeğin buradan çıkmak için

başını arkaya doğru kaldırması gereklidir. Başka türlü

çıkması çok zordur.







Bebek angaje olurken genellikle kafası ön arka pozisyonda

değil yan şekilde doğum kanalına girer. Eylem ilerlerken ve

bebek aşağıya doğru inerken kafasını da çevirir ve occiput

kemiği annenin önüne ya da arkasına gelir.



Angaje olduğunda kafanın

vajinadan görünüşü



Doğum anında kafanın

duruşu

Bebeğin doğum eylemi sırasında yaptığı bu hareketler

eylemde bebeğin kardinal hareketleri olarak adlandırılır.





Kaynak: Dr.Alper Mumcu