Marshall Planı
 

Sovyet

Rusya, bu durumu fırsat bilerek komünizm propagandasını şiddetlendirmişti.

Komünizm propagandası, fakirliğin müsait zemininde çok etkili olmaktaydı.

Sovyetler, komünist partilerinin bilhassa kuvvetli olduğu Fransa ve İtalya'yı

seçmişlerdi. Bu iki ülkede komünist partilerinin kışkırtmasıyla çıkan grevler,

bu ülkelerin ekonomisini felce uğratmıştı. Bu grevlerle komünist partilerinin

iktidara gelmeleri amaçlanmıştı. Bu bakımdan, 1947 Eylülündeki Kominform

Toplantısı'na Fransa ve İtalya Komünist Partilerinin katılması ilgi

çekicidir.Amerika, Batı Avrupa'nın bu ekonomik sıkıntılarına yardımcı

olmak için her şeyi yaptı. Amerika'nın 1945 Haziranı ile 1946 sonu arasında Batı

Avrupa'ya yaptığı ekonomik yardım 15 milyar dolar olmuş, fakat bu yardım, bütçe

açıklarının kapanması, ithalat için kullanılması gibi, paranın verimli olmayan

ve gidip de gelmeyeceği alanlara harcanmıştı. Bu işin sonu yoktu.Bu

sebeple Amerika, Avrupa'ya yapacağı yardım için başka bir formül aradı ve bu

formül Dışişleri Bakanı George Marshall'ın 5 Haziran 1947 günü Harvard

Üniversitesi'nde verdiği bir nutukta açıklandı. Buna göre, Avrupa ülkeleri her

şeyden önce kendi aralarında bir ekonomik işbirliğine girişmeliler ve

birbirlerinin eksikliklerini kendileri tamamlamalılar. Bu genel işbirliği

sonunda bir açık ortaya çıktığında Amerika, bu açığın kapatılması için yardım

etmeli. Bunun için de önce bir işbirliği programı yapılmalıydı.Marshall

Planı adını alan bu teklifi görüşmek üzere 27 Haziran 1947'de Paris'te bir

toplantı yapıldı. George Marshall, bu planına Sovyetlerle uydularını da dahil

ettiği için, Paris Toplantısı'na Sovyetler de katıldılar. ANcak yapıcı bir

katkıda bulunmak için değil, sabote etmek için. Sovyetler bunu da başaramayınca

2 Temmuzda konferansı terkettiler.12 Temmuzda İngiltere, Fransa,

Belçika, İtalya, Portekiz, İrlanda, Yunanistan, Türkiye, Hollanda, Lüksenmburg,

İsviçre, İzlanda, Avusturya, Norveç, Danimarka ve İsveç'in katılmasıyla toplanan

16'lar Konferansı 22 Eylülde, Amerika'ya sunulmak üzere bir Avrupa Ekonomik

Kalkınma Programı hazırladı. Bu program üzerine Amerika, 3 Nisan 1948'de Dış

Yardım Kanunu'nu çıkardı. Amerika, bu kanuna dayanarak daha ilk yılında 16'lara

6 milyar dolarlık bir ekonomik yardım yaptı. Bu yardımlar daha sonraki yıllarda

da devam edecekti.Dış Yardım Kanunu'nun çıkması üzerine 16 Avrupa

ülkesi, 16 Nisan 1948'de Avrupa İktisadi İşbirliği Teşkilatı'nı kurdular.

Marshall Planı'na karşılık Sovyetler de, uyduları ile kendileri arasındaki

ekonomik münasebetleri ve işbirliğini sıkılaştırmak için Molotov Planı adını

verdikleri ikili ticaret sistemini kurmuşlardır. Zira, bazı uydular ve bilhassa

Çekoslovakya, Marshall Planı'na katılmak için büyük istek göstermiştir. 1948

Şubatındaki Çekoslovak darbesinde bunun da büyük rolü olduğundan şüphe

yoktur.Amerika Dışişleri Bakanı George Marshall'ın ismine karşılık,

Sovyet Dışişleri Bakanı Molotov'un adını alan yeni ekonomik işbirliği sistemi,

komünist uydularının Sovyet kontrolü altına daha fazla girmesinden başka bir şey

değildi.