[Işıldayan Safir]

DEĞİŞİMİ İSTEMEK

Kendi kendine hipnoz yaparken, gerçekleştirmek için uğraştığınız değişiklikleri gerçekten istemeniz ve başarma konusunda motivasyona sahip olmanız gereklidir. Başlangıçta, olumlu değişiklik amacınıza ulaştığınızda elde etmeyi umduğunuz faydaların mümkün olduğu kadar uzun bir listesini yapmak yararlı olabilir. Örneğin, ideal kilonuza ulaşma üzerine çalışmayı istiyorsanız, bu amaca ulaşmakla kazanacaklarınızı not edebilirsiniz:

- Kendini daha sağlıklı hissetmek
- Halinden daha memnun olmak
- Kendini daha güvenli ve çekici hissetmek
- Daha fazla kıyafet seçeneğine sahip olmak
- Daha hareketli olmak
- İdmanı daha eğlenceli bulmak
- Sosyalleşmeye daha meyilli olmak
- Yeme konusunda kendini kontrol etmeyi başardığı için kendisiyle gurur duymak

Bu faydaların hepsinin farkına varmanız motivasyonunuzu ve daha ileri değişim isteğinizi güçlendirebilir.

Değişimin faydalarını incelediğinizde şimdiki durumunuzda yaşadığınız 'ikincil kazançlar' olarak isimlendirilen faydaları da incelemek yerinde olacaktır, ikincil kazanç, aksi takdirde daha kötü olacak bir davranış veya durumdan elde ettiğiniz fayda olarak tanımlanabilir. Kişi bu tür kazançların bilincinde olabilir veya olmayabilir. Bu kazançlar çoğunlukla kişinin istenmeyen bir durumda kilitlenip kalmasını sağlayabilir. Fark edilene ve daha uygun bir yolla tatmin edilene kadar, ikincil kazançlar kişinin olumlu yönde ileriye doğru gitmesini güçleştirir.

Örneğin, sigarayı bırakmak isteyen bir hastam olmuştu. Alışkanlığından elde ettiği muhtemel ikincil kazançlar alanına girdiğimizde sigara içmeyi olumsuz duygulardan kaçınmak için kullandığı ortaya çıktı. Özellikle, ne zaman kocasıyla çatışmaya girse, farklılıklarını ortaya koymak ve ortaya çıkabilecek üzüntüler konusunda mücadele etmek yerine, odayı terk ediyor ve kızgınlığını bastırmak için sigarayı yardımcı olarak kullanıyordu. Bu hasta olumsuz duygularıyla baş etmenin daha uygun bir yolunu bulmadıkça sigarayı bırakması zor olacaktı. Sigaradan bağımsız olmasına yardımcı olurken üzerinde durduğumuz temel alan buydu.

Hayatınızın bir alanında bir süre için kendi kendine hipnozla uğraştıysanız ve hâlâ amaçlarınıza yakınlaşmış değilseniz, bu durumda bu halinizden elde ettiğiniz kazançlar veya davranışınızın altında bilinçli olarak fark etmediğiniz ve üzerinde durmanız gereken sebepler vardır. Bu tür bir bilginin üzerine eğilmek için sıklıkla kullanılan yöntemlerden biri Breşler (1990) tarafından özetlenmiştir. Yaklaşım 'İçsel danışman tekniği' olarak isimlendirilir. Rahat bir durumdayken bilinçaltı zihninize veya iç bilginize hayalinizde bir ses veya biçim vermeyi içerir (Bu duruma ulaşma konusundaki telkinler için bir sonraki bölüme bakınız). Örneğin, kendi 'İçsel Danışmanım'ı, yıllar önce 'Büyücü Merlin' adındaki bir çocuk kitabında gördüğüm yaşlı bir bilge adam olarak hayal ettim. Bir kez 'içsel danışmanınız'la zihninizde tanıştığınızda elinizdeki problem konusunda size yardım edip etmeme konusunda istekli olup olmadığını sorabilirsiniz. Eğer bu soruya cevabı olumluysa davranışınızın altında yatan muhtemel sebepler ve ikincil kazançlar konusunda içgörü sağlayacağını düşündüğünüz her tür soruyu sorabilirsiniz. Soru sorma işini nefes verirken yapmak faydalı olabilir. Nefes alırken de zihninize gelen ilk cevap danışmanınızın cevabı olabilir. Bazen danışmanınız, cevapları bilinçli bir şekilde ele almaya hazır olmadığınızı hissederse sorularınıza cevap vermeyerek koruyucu bir tutum sergileyebilir. Eğer bu olursa, danışmanınıza bu bilgiyi alabilmek için ne yapmak gerektiğini sormak faydalı olabilir. Bu noktada, eğitimli bir terapistten yardım almak konuyu aydınlatmak için gerekli olabilir. Bazı insanlar problemli davranışlarının ikincil kazançlarını bırakma veya bu faydaları sağlamak için daha uygun yollar bulma konusunda isteksiz olabilirler. Davranışlarını etkileyen muhtemel problemleriyle yüzleşme veya onlarla ilgilenme fikrinden rahatsız olabilirler. Bu tip insanlar değişme konusunda çok düşük motivasyona sahip olacaklardır.