[ECEM18]

VERIMLI DERS ÇALISMA YOLLARI NELERDIR?
I- AMAÇLARINIZI BELIRLEYINIZ
Her çalisma bir amaca yönelik olmalidir. Bu amaçlar, bir problemin çözümünü ögrenmek, bir yazidaki ana düsünceyi bulabilmek vs. olabilir. Bunlari iyi belirleyerek çalismaya baslayan kisiler, bu yakin amaçlara ulasa ulasa sinifini geçmek, okulunu bitirmek ve sinavi kazanmak biçiminde özetlenen uzaktaki amaçlarina da ulasmaktadirlar.
II- PLANLI ÇALISINIZ
Birden çok is ya da ders üzerinde ayni günde çalismaniz gerektiginde hangisinden ise baslayacaginizi bilemediginiz ya da çalismaya baslamak için karar veremediginiz anlar oluyor mu? Bu soruya yanitiniz "evet" ise, sizin planli çalismayi bilmediginizi kolayca söyleyebiliriz. Bu tür bir durumla, yani ayni zamanda birden çok dersi çalismayla yüz yüze geldiginizde, dersler-den her birinin üzerinizde yarattigi ruhsal baski, bunlardan herhangi birine kendinizi tümüyle vermenizi engelleyerek ve verimsiz biçimde islerden birini birakip ötekine atilmaniza neden olacaktir.
Bu tür kararsizlik ve karisiklik ancak hangi dersi ne zaman yapacaginizi belirli bir siraya koymakla yani "Karar Vermekle" ortadan kalkar. Iste çalismada plan; "nasil", "ne zaman" ve "nerede" çalisacaginiza karar vermek demektir.
Ögrenciler günlük ve haftalik bölümleri de olan aylik çalisma planlarinda;
1. Hangi derslere, haftanin hangi günleri çalisacaklarini,
2. Geçmis konularin tekrarina ne zaman yer vereceklerini,
3. Sinav tarihlerini,
4. Hazirlayacaklari ödevlerin neler oldugunu ve zamanini,
5. Planlarina aldiklari, ancak çesitli nedenlerden ötürü zamaninda yapamadiklari çalismala-rini ne zaman tamamlayacaklarini,
6. Dinlenme, müzik dinleme, televizyon izleme, spor yapma sinema ve tiyatroya gitme gibi ders disi etkinliklere ne zaman yer vereceklerini göstermelidirler.
Günlük çalisma çizelgelerinde; okulda geçen saatler, ders çalisma, eglenme, dinlenme, ev islerine yardim ve uyku saatleri gösterilmis olmalidir.
Çalismaya baslayacagi zaman kendini yorgun ve isteksiz hisseden ögrenci çalisma saatlerini yanlis seçmis demektir. Beklemeden günlük çalisma çizelgesinde gerekli degisikligi yapmalidir.
III- ZAMANI VERIMLI KULLANINIZ
Ögrenciler bedensel, zihinsel, duygusal yapilari, ilgileri ve yetenekleri bakimindan birbirle-rinden farklidirlar. Bir ögrencinin isteyerek çalistigi ve hemen ögrendigi bir dersi bir baska ög-renci zor ögrenebilir. Bir baska ögrenciyse çabuk yorulabilir ya da çalismak istemeyebilir. Bu nedenle bir ders ya da konu içinde ayrilacak süre ögrenciden ögrenciye degisir. Her ögrenci zamani kendine göre ayarlamalidir.
Bir saat çalistiktan sonra araya 5-10 dakikalik dinlenme koymak yararli olur. Bu sayede bir saatlik çalisma sonunda dagilan dikkat ve azalan verim tekrar kazanilir.
Ders çalismak için gerekli gücün toplanabilmesi bakimindan eglenmeye ve spora da za-man ayrilmalidir. Ancak bu süre gereginden fazla olmamalidir.
IV- VERIMI AZALTICI ETKENLERI ORTADAN KALDIRINIZ
Çalismaya baslamadan önce, yorgunluk, uykusuzluk, agri, sizi, elem duygusu, korku, öf-ke, asiri kaygi, fazla heyecan, endise, açlik, asiri tokluk, aile dertleri, normalin altinda ve üs-tündeki fiziki sartlar (çok sicak, çok soguk gibi) acelecilik, telas, araç ve gereç noksanligi gibi etkenlerin elden geldigince giderilmesi gerekir.
V- UYGUN BIR ÇALISMA ORTAMI SEÇINIZ
Çalisma yerinin seçimi çok önemlidir. Çalisma yeri derli toplu, yalin elden geldigince sabit ve sakin olmali, ayrica isik, isi gibi fiziksel sorunlari da çözümlenmis olmalidir. Ayri bir yerin saglanamamasi çalismadan kaçmanin bir nedeni olmamali, elverissiz kosullarda da ders çalismaya alismalidir.
Yatakta, koltukta ve divanda uzanarak çalismak, dikkatin toplanmasini güçlestirecek, ög-rencinin çalismak için daha çok zaman yitirmesine neden olacaktir.
VI- DIKKATINIZI UYANIK TUTUNUZ
Insanda dikkat her an vardir, önemli olan bunun çalisilan konu üzerinde toplanabilmesidir. Sevilen ve ilgi duyulan bir konu, dikkatin uyanik tutulmasina yardim eder. Daima belirli yerler-de çalismak, gürültünün bulunmadigi ortamlarda çalismak, sandalyede oturarak çalismak, masada gerekli araçlar disinda baska seyler bulundurmamak, çalisma yerini 18-20 derece sicaklikta tutmak, isleri siraya koymak, isleri bitirmede kendinizle yaris karari almak, her sefe-rinde bir çesit isle çalismak dikkatin dagilmasini önleyici yöntemlerdir.
VII- DERSE HAZIRLIKLI GELINIZ
Basarili olmanin yollarindan biri de derslerin islenmesine etkin olarak katilmaktir. Derslerde sürekli edilgin durumda kalan ögrencilerin islenen konulari anlamalari zordur. Ögrenciler okula gelmeden önce, o gün isleyecekleri konulari gözden geçirmelidirler. Bu sayede hem derslerin islenisine katilmak için gerekli güveni kazanirlar, hem de ögretmenin anlattiklarini daha kolay anlarlar.
Gerek islenecek konulara hazirlanirken, gerekse islenen konular gözden geçirilirken, an-lamakta zorluk çekilen yerler belirlenmeli, bu konularla ilgili sorular hazirlanip, derste ögretme-ne sorulmalidir. Ögretmenlerin derse hazirlikli gelen, soru soran, derse kalkan ögrencileri da-ha çok sevdikleri de unutulmamalidir.
VIII- NOT TUTUNUZ
Ögrencilerin büyük bir kismi not tutma teknigini bilmemektedir.
Not tutarken;
1. Anlatilanlar ögretmenin agzindan çiktigi gibi degil, anlasildigi gibi yazilmalidir.
2. Ögretmenin anlattigi konunun ana fikri ve anlamlari kavranincaya kadar beklenilmelidir.
3. Zamanin çogu yazmakla degil, dinlemekle, fikirleri kavramaya çalismakla geçmelidir.
4. Konu; grafik, sekil, istatistik vb. bilgilere dayali olarak anlatiliyorsa notlar arasina bunlarda alinmalidir.
5. Önemli fikir ve paragraflarin aynen yazilmasinda fayda vardir.
6. Yazilarin düzgün ve okunakli olmasina önem verilmelidir. Önce müsvette yapma, sonra temize çekilme yoluna gidilmelidir.
IX- ARAÇ - GEREÇ VE KAYNAKLARDAN YARARLANINIZ
Ögrenci, herhangi bir konunun ögrenilmesinde, basili araçlara ne kadar bas vurursa, ög-renme ilgisi ve zihinsel yetileri de o kadar çok genisleyecektir.
Basili ögrenme araçlarindan yararlanmada çizelge grafik, harita ve resimlerin özel bir önemi vardir. Bunlar sayfalarca anlatilan bilgileri topluca ve bir arada vererek o konunun kavranmasina yardimci olmaktadirlar.
X- VERIMLI OKUYUNUZ
Okuma, ögrenmenin en temel yoludur. Ögrenmede hizli okuma önemli ve gereklidir. Hizli okumayla hem okunanlar daha iyi anlasilir, hem de zamandan kazanilir. Okuma hizi lise ögrencileri için yaklasik 200 - 250 sözcüktür. Bu hiz okunulan yazinin niteligine ve okumanin amacina göre ayarlanmalidir. Vakit geçirmek amaciyla bir hikaye veya roman okurken okuma hizi oldukça yüksek olabilir. Ama okuma yorum yapma, elestirme özet çikarmak için yapiliyorsa okuma hizi yavas olmalidir.
Hizli okumanin en önemli yolu sesiz okumadir. Sessiz okuma hizi arttirdigi gibi anlamayi da kolaylastirir. Hizli ve anlamli okuma becerisi kazanabilmek için bol bol okuma çalismalari yapilmalidir. Önce gazete, öykü ve roman gibi seylerle ise baslamali giderek bos zamanlari okuyarak de-gerlendirme aliskanligi kazanilmalidir.
XI-ARALIKLI TEKRARLAR YAPARAK UNUTMAYI ÖNLEYINIZ
Ögrenilenler zamanla unutulabilir. Unutmayi önlemenin iki yolu vardir. Bunlardan biri ögre-nilen bilgileri yeri geldikçe kullanmak, digeri de aralikli olarak tekrar etmektir.
Ögrenciler ögrendiklerini yeri geldikçe kullanirken hem bunlarin ise yaradigini görecekler, hem de yeni bilgiler edinmeye motive olacaklardir.
Aralikli olarak yapacaklari tekrarlar sayesinde ise bir taraftan eski ögrendiklerini hatirlarken diger yandan da sinavlara her an hazir durumda olacaklardir.
Basari dileklerimizle.
ZAMAN DÜZENLEME VE PLANLI ÇALISMA
Çaba, enerji ve zamani en ekonomik sekilde kullanmak istiyorsak bir programa baglanmaliyiz. Zamani bosa geçirmek, yasami bosa geçirmektir. Ve bosa geçen zaman asla telafi edilemez.
Bazi ögrenciler için özellikle derslerin baslangicinda çalismaya düzenli bir biçimde yogunlasma zor gelir. Bu zorluk genellikle uzun süreli planlama ve çalisma programinin yoklugundan kaynaklanir. Ögrenciler zamanlarini planlamayi ve bunu yazili hale getirmeyi önemli bulmazlar. Oysa yapilan çalismalar derslerdeki basari ile gerçekçi planlama arasinda önemli iliski oldugunu ortaya koymaktadir.
Asagida verilen durumlar bir çogumuza tanidik gelebilir;
? Arkadaslariniz birlikte sinemaya gitmeyi önerdi. Bu filmi görmeyi çok istiyordunuz fakat ödevinizi bitirmek zorundasiniz.
? Önemli bir sinavdan önceki gece. Çalismaya baslamaniz gerek ama okunacak çok yer var. Zaman yeterli degil.
Tüm zamaninizin nereye gittigini merak ediyor musunuz ? Çalismalar ve ödevler son anda mi kaliyor ? Sinavdan veya ödev teslim tarihinden önce kendinizi baski altinda hissediyor musunuz ? Zamaninizi kontrol etmek ister misiniz ?
Zamani iyi planlamak sizin elinizdedir. Zamani akillica kullanmak sizi daha basarili kilacak ve düsündügünüzden daha fazla zaman yapmak istedikleriniz için size kalacaktir. O halde zamani planlamayi ögrenin ve bunu uygulamak için istekli ve sabirli olun. Unutmayin eski aliskanliklardan kurtulmak zaman alir ve palanli yasamak baslangiçta çok zor gelebilir. Bu nedenle kendinizi zorlamaniz gerekir. Katlanacaginiz kisa süreli sikinti daha sonra sizi mutlu ve basarili yillara götürecektir.
Ögrenciler çalisma plani hazirlamadan önce ders çalisma süresi, çalisilmasi gerekli dersler v.b. konularda ögrenme ilkelerini bilmek zorundadir. Bu ilkeler;
1. Çalisma plani hazirlarken hangi dersin hangi saatte çalisilacagi karalastirilmalidir. Zor yada agir ögrenilen dersler için en verimli saatlerin ayrilmasi uygundur. Zihnin uyanik ve çanli, konsantrasyonun en yüksek oldugu zamanlar en verimli saatlerdir. Çalisma için en verimli ve canli, konsantrasyonun en yüksek oldugu zamanlar en verimli saatlerdir. Çalisma için en verimli saat bireylere göre degisebilir. (sabah erken, okul dönüsü, aksam yemeginden sonra vb. ) Ögrenci bir hafta kendini gözleyerek en verimli saatleri saptayabilir. Genel olarak bedenin dinlenmis ve zihnin ögrenmeye açik oldugu saatler verimli kabul edilmektedir. Günün sonuna daha mekanik ve rutin isler birakilabilir. Bu tür etkinlikler fazla yogunlasmayi gerektirmez ve birey yorulunca birakabilir.
2. Çalisma planinda her derse belirli bir süre ayrilmalidir. Bu süre dersin zor yada kolay olusuna, çalisilacak konunun uzunlugu veya kisaligina, ögrencinin konu ile ilgili ön bilgisine ve çalisma yöntemine (okuma,yazma,yineleme) göre degisir. Genellikle bir saatlik dersin ödev ve çalisilmasi için iki-üç saat ayrilmasi önerilir. Ögrenci plani uyguladigi ilk haftayi deneme haftasi olarak görmeli ve çalismayi planladigi dersin baslangiç ve bitis saatlerini kaydetmelidir. Böylece hangi derse ne kadar sürede çalisildigi saptanacaktir.
3. Çalisma sürelerinin çalisma planinda ayni saatlere yerlestirilmesi gerekir. Böylece o saatlerde çalisma aliskanligi kazanilacak ve çalismaya dikkatin toplanmasi kolaylasacaktir. Ayrica aliskanlik haline geldikten sonra ayni saatte çalisilmazsa gerginlik duyulacak ve gerginlik çalisilmaya baslandigi zaman ortadan kalkacaktir.
4. Çalisma için ayrilacak zaman saptanirken dersin sinifta verilecegi gün ve saate yakin olmasina dikkat edilmelidir. Dersten önce ders veya konu çalisilirsa, dersin içerigi hakkinda bilgi sahibi olunur ve dersi anlamanin kolaylasmasinin yani sira anlasilmayan noktalar sorulabilir. Unutmanin en aza inmesi için de dersten sonra yinelemek gerekir. Böylece hem unutma azalir hem de dersi izleme ve ögrenme kolaylasir.
5. En verimli çalisma aralikli çalismadir. Ara vermeden uzun süre çalisma kadar uzun süre dinlenme verilerek çalismada verimsizdir. Ara vermeden uzun süre çalisma zihnin yorulmasina ve dikkatin dagilmasina yol açar. Uzun süreli dinlenme ise tekrar çalismaya dönmeyi güçlestirir. Çalisma ve d,inlenme süresi dersin özelligine göre degisirse de ortalama olarak önerilen, 40-50 dakikalik çalismadan sonra 10 dakika dinlenmedir. Ancak matematik, fizik gibi dersler çalisilirken problem çözmeden ara verilmemelidir. Ayrica her yeni konuyu çalismaya baslamadan önce ara verilmelidir.
6. Birbirine benzeyen iki ders üst üste çalisilmamalidir. Örnegin psikoloji ve sosyoloji dersi yerine, tarih ve matematik dersi arka arkaya çalisilirsa daha iyi olur. Böylece ögrenilenler birbirine karismayacagi gibi sikici olmasinin da önüne geçilir.
7. Ögrenme üzerinde en aza bozucu etki yapan etkinlik uykudur. Bir ögrenci yatmadan önce on dakika süreyle o gün çalistigi dersleri tekrarlayarak uykuya geçer ve sabah güne bir gün önce yapmis oldugu on dakikalik tekrari yaparak baslarsa, çalistiklarini daha iyi korur.
Verimli çalisma daha fazla disiplin ve hirsla elde edilir. Bu demek degildir ki dinlenmek için zaman ayrilmasin. Verimli çalismak için dinlenmek sarttir. Çalisma plani hazirlanirken dinlenmek ve eglenmek için zaman ayrilmalidir. Eger birey kendini genellikle yorgun hissediyorsa bu durumun nedenleri aranmalidir. Havasiz bir oda, agir yemekler ve yeterince spor yapmamak yorgunluga neden olabilir. Yorgunluk ve isteksizlik nedenleri bulunur ve degistirilebilir. Simdi yukarida sayilan ilkeleri göz önüne alarak zamanin nasil planlanacagini inceleyelim.
Çalisma plani hazirlamadan önce ögrenci verimli ders çalisma becerilerini kazanmalidir. Verimli ders çalisma aliskanliklar etkili ögrenmeyi gerçeklestirmenin yani sira zamanin en verimli kullanilmasini da saglar. Zamani planlamadaki ilk adim önceliklerin saptanmasidir. Birey önce kendisi için neyin önemli neyin önemsiz olduguna karara vermeli veya yapmak istedikleri ile yapmak zorunda olduklarini öncelik sirasina koymalidir. Birçok ögrenci yapmak istedikleri ve yapmak zorunda olduklarini gerçeklestirecek zamani bulamaz. Sosyal yasamin sundugu eglenceler ve ögrenciligin gerekleri arasinda seçim yapmak zorunda kalir. Örnegin, sinemaya gitmek veya geç saatte televizyondaki bir programi izlemek, arkadaslari ile bulusmak yapmak istedikleri, ders çalismak, sinavlara hazirlanmak, ödev hazirlamak ise yapmak zorunda oldugu etkinliklerdir. Bu seçimler ögrencilerde çatisma yaratir. Ögrenci amaçlarina ulasmada engellenme yaratan çatismalardan kurtulabilmek için önceliklerini belirlemeli ve su sorulari yanitlamalidir. Benim için bu etkinlikler içinde en önemlisi hangisidir ? Hangi etkinliklerden vazgeçebilirim ? En az önemli olan etkinlikler hangisidir ?
Önceliklerin net bir biçimde saptanabilmesi için söyle bir uygulama yapilabilir:
Yönerge: Gelecek bir hafta için planlarinizi düsünün. Yapmak istediginiz ve yapmak zorunda oldugunuz etkinlikleri listeleyin.